( ذوالقعدة ) ذوالقعدة. [ ذُل ْ ق َ / ق ِ دَ ] ( ع اِ مرکب ) یا ذوالقعدة الحرام نام ماه یازدهم از ماههای سال قمری عرب ، میان شوّال و ذوالحجة یکی از اشهر حرم و بدان ماه بسفر نمیشدند و از جنگ قعود میورزیدند. جمع آن ذوات القعدات و تثنیه ذواءالقعدة و ذواء القعدتین است. و هلال این ماه به روی نیکو بینند و روز یازدهم آن عید ولادت حضرت امام رضا علیه السلام است و بیست و نهم آن روز وفات امام محمد تقی است. ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه گوید: ثم ذوالقعدة [ ای بعد شوال ] لما قیل فیه ، اقعدوا و کفوا عن القتال. و نیز در همان کتاب گوید: فی الخامس نزول الکعبة و الرحمة من السماء علی آدم و فیه رفع ابراهیم و اسماعیل القواعد من البیت و فی الرابع عشر، زعموا خرج یونس من بطن الحوت و مقتضی هذا القول ان یکون مکث یونس فی بطنه اثنین و عشرین یوماً و هذا عندالنصاری ثلثة ایام کما ذکر فی الانجیل و فی التاسع و العشرین زعموا نبتت شجرة الیقطین علی یونس.
فرهنگ معین
( ~. قَ دَ ) [ ع . ذوالقعدة ] (اِمر. ) = ذی القعده : ماه یازدهم از سال قمری .
فرهنگ عمید
ماه یازدهم از سال قمری، پس از شوال و پیش از ذوالحجه، ذیقعده.
فرهنگ فارسی
پس ازشوال وپیش ازذوالحجه یا ذوالعقه الحرام نام ماه یازدهم از ماههای سال قمری عرب . یا ذو القعده الحرام . ماه یازدهم از ماههایی قمری عرب میان شوال و ذوالحجه و آن یکی از ماههای حرام بود و در آنماه جنگ نمی کردند و به سفر نمی رفتند : (( تا ذوالقعده بگذشت و ذوالحجه اندر آمد . ) )
دانشنامه آزاد فارسی
ذوالقَعْده (در لغت عربی به معنی صاحب صلح؛ در تداول فارسی: ذیقعده؛ ذی القعده)، یازدهمین ماه تقویم هجری قمری. و یکی از ماه های حرام. ۱۱ ذوالقعده روز تولد امام رضا (ع) و ۲۹ آن روز وفات امام محمدتقی (ع) است.
