معنی دخیل بستن

لغت نامه دهخدا

دخیل بستن. [ دَب َ ت َ ] ( مص مرکب ) پاره و کهنه به پنجره ضریحی به نیت برآمدن حاجتی گره بستن. خرقه به ضریحی یا درخت نظرکرده ای یا سقاخانه ای برای برآمدن حاجتی گره زدن.

فرهنگ معین

( ~. بَ تَ ) [ ع - فا. ] (مص ل . ) بستن بندی به ضریح یکی از بقاع متبرکه به منظور برآورده شدن حاجت .

فرهنگ فارسی

( مصدر ) بستن بندی بضریح یکی از بقاع متبرکه بر آورده شدن حاجت .

دانشنامه آزاد فارسی

عملِ گره زدنِ تکه ای پارچه، یا نخ بر درخت، ضریحِ امامزاده ها، یا هر آنچه مقدس و نظرکرده به شمار می رود، برای حاجت خواهی. از یافته های باستان شناسی چنین برمی آید که عمل دخیل بستن در مکان های مقدس باستانی، پیش از اسلام نیز رواج داشته است. تقریباً در هر گوشه و کنار ایران درختی، تخته سنگی، امامزاده یا سقاخانه ای هست که مردمان به حاجتی بر آن دخیل بسته اند. برخی به جای گره زدن پارچه بر درختانِ اغلب کهنسال، بر آن ها میخ می کوبیدند. علت دخیل بستن بر درختان، مقدس شمردن آن ها بود، زیرا درختان کهنسال، به سبب کم آبی، دیمی رشد می کردند و این روییدن و قد کشیدن، از نظر مردم، غیرعادی و احیاناً معجزه تلقی می شد. در تهران، مشهورترین مکان های دخیل بستن، جز طارمیِ سقاخانه ها که بدان از دیرباز دخیل می بستند، دو چنار بود، یکی در حیاط امامزاده یحیی و دیگری در حیاط امامزاده صالح. درختان یا بناهایی که با پاره پارچه های رنگ به رنگ پوشیده شده اند، نظر بسیاری از سفرنامه نویسان فرنگی را به خود جلب کرده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] دَخیل بستن گره زدن چیزی به ضریحِ یکی از بزرگان یا به هرچیزی است که فرد آن را متبرک می داند. دخیل بستن معمولا برای شفای مریض و روا شدن حاجت انجام می شود. پیامبر(ص) در غزوه حُنَیْن، دخیل بستن را عملی شرک آمیز خواند و مراجع تقلید نیز این عمل را از خرافات دانسته اند. دخیل بستن با تبرک که در دین اسلام تایید شده، متفاوت است. در سراسر دنیا مردم هرناحیه بنابر باورهای خود به درخت، پل و کمربند دخیل می بندند.
دخیل بستن گره زدن پاره و کهنه پارچه به ضریحِ یکی از بزرگان، درخت و هرچیزی که فرد متبرک می داند، برای روا شدن خواسته است؛ البته گاهی دخیل بستن به معنای توسل به معصومین(ع) و انسان های صالح نیز به کار می رود.
دخیل بستن با دخیل متفاوت است؛ دخیل به معنای پناهنده مانند پناهندگی سیاسی و همچنین میهمان است. بعضی منابع این دو واژه را ذیل یک مدخل آورده اند.