DNA (دیوکسی ریبونوکلئیک اسید): DNA مولکولی است که اطلاعات ژنتیکی موجودات زنده را ذخیره می‌کند. این مولکول به شکل مارپیچ دوگانه بوده و از نوکلئوتیدهایی تشکیل شده است که شامل پایه‌های آدنین (A)، تیمین (T)، سیتوزین (C) و گوانین (G) هستند.
RNA (ریبونوکلئیک اسید): RNA مشابه DNA است، اما به‌جای تیمین از اوراسیل (U) استفاده می‌کند. RNA در فرآیندهای ترجمه و رونویسی نقش دارد.
ژن (Gene): ژن واحد اصلی اطلاعات ژنتیکی است که مسئول تولید پروتئین‌ها و ویژگی‌های خاص موجودات می‌باشد. هر ژن معمولاً از یک بخش خاصی از DNA تشکیل شده است.
ترانسکریپشن (Transcription): ترانسکریپشن فرآیندی است که در آن اطلاعات ژنتیکی موجود در DNA به RNA منتقل می‌شود. این مرحله به عنوان مرحله اول در ساخت پروتئین است.
ترجمه (Translation): ترجمه فرآیندی است که در آن اطلاعات موجود در RNA به پروتئین‌ها تبدیل می‌شود. این فرآیند در ریبوزوم‌ها اتفاق می‌افتد.
هموزیگوت (Homozygous): افرادی که دو نسخه یکسان از یک ژن را دارند (مثلاً AA یا aa) هموزیگوت هستند.
هتروزیگوت (Heterozygous): افرادی که دو نسخه متفاوت از یک ژن را دارند (مثلاً Aa) هتروزیگوت هستند.
الل (Allele): الل‌ها شکل‌های مختلف یک ژن هستند که می‌توانند ویژگی‌های مختلفی ایجاد کنند. به عنوان مثال، ژن مربوط به رنگ چشم می‌تواند الل‌هایی برای چشم‌های آبی یا قهوه‌ای داشته باشد.
میوز (Meiosis): میوز فرآیندی است که در آن سلول‌های جنسی (اسپرم و تخمک) ایجاد می‌شوند و تعداد کروموزوم‌ها نصف می‌شود.
میتوز (Mitosis): میتوز فرآیند تقسیم سلولی است که در آن سلول به دو سلول جدید تقسیم می‌شود و تعداد کروموزوم‌ها ثابت می‌ماند.
کروموزوم (Chromosome): کروموزوم‌ها ساختارهای رشته‌ای در داخل هسته سلول هستند که شامل DNA و پروتئین‌های مختلف می‌باشند. انسان‌ها معمولاً ۴۶ کروموزوم دارند.
تغییرات ژنتیکی (Genetic Mutations): تغییرات در توالی DNA که می‌توانند ناشی از خطا در تکثیر، اشعه‌های مضر یا عوامل محیطی باشند.
طیف ژنتیکی (Genetic Drift): تغییرات تصادفی در فراوانی آلل‌ها در یک جمعیت که به دلایل تصادفی رخ می‌دهند.
انتقال عمودی (Vertical Transmission): انتقال اطلاعات ژنتیکی از والدین به فرزندان.
انتقال افقی (Horizontal Transmission): انتقال اطلاعات ژنتیکی بین موجودات غیر از والدین و فرزندان، مانند انتقال ژن‌ها بین باکتری‌ها.
پلی‌مورفیسم (Polymorphism): وجود اشکال مختلف از یک ژن در جمعیت. این پلی‌مورفیسم‌ها می‌توانند باعث تنوع ژنتیکی و تفاوت‌های فردی شوند.
سیتوژنتیک (Cytogenetics): شاخه‌ای از ژنتیک که به مطالعه کروموزوم‌ها و نحوه تأثیر آن‌ها بر ویژگی‌های فردی می‌پردازد.
ژنوم (Genome): تمامی اطلاعات ژنتیکی یک موجود زنده، شامل تمام ژن‌ها و سایر توالی‌های DNA.
نقشه‌برداری ژنوم (Genome Mapping): فرآیندی که در آن موقعیت دقیق ژن‌ها و توالی‌های DNA در یک کروموزوم مشخص می‌شود.
ویرایش ژن (Gene Editing): فرآیند تغییر یا اصلاح اطلاعات ژنتیکی موجود در DNA یک موجود زنده، مانند تکنیک CRISPR.
شبیه‌سازی ژن (Gene Cloning): فرآیند تکثیر و تولید نسخه‌های کپی از یک ژن خاص برای مطالعات بیشتر یا استفاده‌های پزشکی.
پروتئین‌شناسی (Proteomics): مطالعه پروتئین‌ها و ساختار و عملکرد آن‌ها در بدن موجودات زنده.
آبجکت‌گذاری ژنی (Gene Therapy): فرآیند درمان بیماری‌ها از طریق وارد کردن یا اصلاح ژن‌ها در سلول‌های بدن فرد بیمار.
سکانس‌یابی (Sequencing): فرآیند تعیین ترتیب دقیق نوکلئوتیدها در DNA یا RNA.
آلل غالب (Dominant Allele): اللی که وقتی در ترکیب با یک الل دیگر قرار می‌گیرد، ویژگی خاص خود را نشان می‌دهد. به عنوان مثال، رنگ چشم قهوه‌ای غالب بر رنگ چشم آبی است.
آلل مغلوب (Recessive Allele): اللی که برای نشان دادن ویژگی خود به دو نسخه مشابه (هموزیگوت) نیاز دارد.
