داریوش مهرجویی (۱۷ آذر ۱۳۱۸ – ۲۲ مهر ۱۴۰۲) یکی از برجسته‌ترین فیلم‌سازان و نویسندگان ایرانی بود که نقش مهمی در شکل‌گیری و توسعه سینمای ایران به ویژه در دوره موج نو ایفا کرد. او به عنوان یکی از بنیان‌گذاران کانون سینماگران پیشرو شناخته می‌شود و آثارش تأثیر عمیقی بر سینما و فرهنگ ایران گذاشته است.
زندگی و تحصیلات
مهرجویی در ابتدا به موسیقی علاقه داشت و برای ادامه تحصیل به ایالات متحده رفت. او در دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس (UCLA) در رشته فلسفه فارغ‌التحصیل شد.
آغاز فعالیت سینمایی
نخستین فیلم او الماس ۳۳ در سال ۱۳۴۶ منتشر شد، اما این فیلم ناموفق بود. با این حال، او با ساخت فیلم گاو در سال ۱۳۴۸ به شهرت رسید و به عنوان یکی از چهره‌های کلیدی سینمای موج نو ایران شناخته شد. این فیلم به لحاظ داستان و ساختار به شدت تأثیرگذار بود و به تغییرات اساسی در سینمای ایران کمک کرد.
آثار برجسته
مهرجویی پس از انقلاب ۱۳۵۷ مدتی از ایران خارج شد، اما چند سال بعد به وطنش بازگشت و به تولید فیلم‌های جدید ادامه داد. از جمله آثار برجسته او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اجاره‌نشین‌ها (۱۳۶۵)
هامون (۱۳۶۸)
سارا (۱۳۷۱)
پری (۱۳۷۳)
لیلا (۱۳۷۵)
درخت گلابی (۱۳۷۶)
مهمان مامان (۱۳۸۲)
سنتوری (۱۳۸۵)
بسیاری از این فیلم‌ها اقتباس‌هایی از آثار نویسندگانی همچون هنریک ایبسن و غلامحسین ساعدی بودند. شخصیت هامون از فیلم هامون به عنوان ماندگارترین شخصیت در تاریخ سینمای ایران شناخته شده است.
جوایز و افتخارات
مهرجویی در طول دوران فعالیتش جوایز بین‌المللی متعددی دریافت کرد، از جمله:
جایزه صدف طلایی بهترین فیلم از جشنواره فیلم سن‌سباستین
جوایز متعدد از جشنواره‌های بین‌المللی مانند برلین، ونیز و شیکاگو
جایزه شوالیه ادب و هنر فرانسه در سال ۱۳۹۳
فوت
متأسفانه، داریوش مهرجویی و همسرش وحیده محمّدی‌فر در تاریخ ۲۲ مهر ۱۴۰۲ در خانه خود در مشکین‌دشت کرج به طرز دلخراشی به قتل رسیدند.