کتابهای تفسیری دانشمندان شیعه که با رویکردی خاص به تبیین و شرح آیات قرآن کریم پرداختهاند، عموماً با عنوان تفسیر امامیه شناخته میشوند. این آثار که ریشه در مکتب تشیع دارند، تفاسیر گرانسنگی را شامل میشوند که قدمت برخی از آنها به قرون اولیه هجری بازمیگردد. از جمله این تفاسیر میتوان به تفسیر عیاشی اثر محمد بن مسعود عیاشی (قرن سوم هجری) و تفسیر علی بن ابراهیم قمی (متوفی ۳۰۷ ق) اشاره کرد که از منابع اصلی تفاسیر امامیه به شمار میروند. همچنین، آثار مفسران برجستهای چون شیخ مفید (متوفی ۴۱۳ ق)، که تفسیری استخراج شده از مجموعه تالیفات اوست و شیخ ابوجعفر طوسی (متوفی ۴۶۰ ق) با اثر نامدار التبیان فی تفسیر القرآن که نخستین تفسیر شیعه در جمع میان نقل و عقل محسوب میشود، جایگاه ویژهای در این حوزه دارند.
این میراث تفسیری با گذشت زمان غنیتر شده و مفسران دیگر نیز با رویکردهای متنوع به آن افزودهاند. روض الجنان و روح الجنان اثر شیخ ابوالفتوح رازی (پس از ۵۸۵ ق) به زبان فارسی، نمونهای برجسته از تفاسیر دقیق و مورد اعتماد مفسران بزرگ است. مجمع البیان تالیف ابوعلی فضل بن حسن طبرسی (متوفی ۵۴۸ ق)، به عنوان یکی از بهترین و مشهورترین تفاسیر شیعه، با تبویب دقیق و توجه به جنبههای لغوی، اعرابی و سبب نزول، جایگاه ویژهای دارد. در قرنهای بعدی، آثاری چون کنزالدقائق اثر میرزا محمد مشهدی (متوفی ۱۱۲۵ ق) که چکیدهای از تفاسیر پیشین است، نور الثقلین اثر شیخ عبدالعلی بن جمعه عروسی حویزی (متوفی ۱۱۱۲ ق) و البرهان فی تفسیر القرآن تالیف علامه سید هاشم بحرانی (متوفی ۱۱۰۷ ق) که هر دو بر روایات اهل بیت (ع) تکیه دارند، به این مجموعه غنی افزوده شدند.
در دوران معاصر نیز، این سنت تفسیری ادامه یافته است. الفرقان فی تفسیر القرآن اثر شیخ علی روحانی نجف آبادی (۱۳۵۱-۱۴۱۴ ق) نمونهای از تفاسیر معاصر است که در آن مؤلف پس از شرح آیه و واژگان دشوار، به ذکر روایات اهل بیت (ع) و اقوال مفسران دیگر میپردازد. همچنین در صورت لزوم، به مسائل فقهی آیات الاحکام نیز پرداخته میشود. این مجموعه از تفاسیر، گستره وسیعی از رویکردها و روشهای تفسیری را در بر میگیرد و نمایانگر تلاش مستمر اندیشمندان شیعه در فهم و تبیین کلام الهی است.