تعریف واژه
«اجْتَباکُمْ» از ریشه «اجتباء» در زبان عربی گرفته شده و به معنای برگزیدن با محبت و عنایت خاص است. این انتخاب صرفاً گزینش عادی نیست، بلکه همراه با لطف، کرامت و حکمت الهی انجام میشود. در آیه 78 سوره حج، خداوند میفرماید: «هُوَ اجْتَبَاكُمْ» یعنی «او شما را برگزید»، و مقصود از این انتخاب، برگزیدن امت اسلام برای پذیرش دین حق است.
کاربرد قرآنی
در این آیه، برگزیدگی امت اسلام در کنار رفع سختیها در دین مطرح شده است: «وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ». یعنی خداوند با انتخاب شما، دینی آسان و مطابق فطرت انسانها قرار داد. این نشان میدهد که اجتباء، نوعی نعمت ویژه الهی است که همراه با مسئولیت دینی و اجتماعی نیز میآید.
جایگاه مفهومی
«اجتباکم» یادآور این است که مسلمانان تنها بهطور تصادفی پیرو اسلام نشدهاند، بلکه به اراده و عنایت خداوند در جایگاه امت نمونه قرار گرفتهاند. این انتخاب، مسئولیتی سنگین ایجاد میکند؛ چراکه ادامه آیه میگوید: «لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ». بنابراین، اجتباء هم نشانه کرامت الهی است و هم دعوتی به انجام وظیفه در برابر خدا و مردم.