حجیت برائت شرعی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حجیت برائت شرعی، صحّت استناد به برائت مستفاد از حکم شرعی نسبت به تکلیف مشکوک است.
حجیت برائت شرعی، به معنای صحت تمسک به حکم شارع در برائت ذمه مکلف، نسبت به تکلیف مشکوک و عمل به آن (انجام مشکوک الحرمة و ترک مشکوک الوجوب) است که لازمه آن، معذّریت در صورت وجود تکلیف در واقع است.
عناوین مرتبط
ادله برائت شرعی.

جمله سازی با حجیت برائت شرعی

اعلائم برائت در: (برائة من الله و رسوله...) صرف تشريع نيست بلكهانشاءحكم و قضاء بر برائت است
به ابوبكر در زمان پيامبر، كارى سپرده نشد، پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلمسوره مباركه برائت را به او داد (كه به مكه رود و بر مشركان قرائت كند)جبرئيل نازل شد و امر كرد كه پيامبر او را برگرداند و سوره را از او بگيرد و جز خوديا يكى از خاندانش سوره را (بر مشركان ) قرائت نكند پيامبر خدا صلى الله عليه و آله وسلم ابوبكر را بازگردانيد و سوره برائت را از او گرفت و ماموريت را به على عليهالسلام سپرد).
معرفت و شناخت آل محمد صلى الله عليه و آله و سلم برائت از آتش ‍ است، و دوست داشتنآل محمد صلى الله عليه و آله و سلم برگة (عبور) ازپل صراط، و پيروى و فرمانبرى از آل محمد صلى الله عليه و آله و سلم امان از عذاب مىباشد.
در اينجا اختلاف است: سنى ها مى گويند على رفت و سوره برائت را قرائت كرد و ابوبكر به سفر ادامه داد و اين يك پست از او گرفته شد. ولى عقيده شيعه و بسيارى ازاهل تسنن همان طور كه در بفسير الميزان نقل شده اين است كه ابوبكر از آنجا برگشت وتا به پيغمبر اكرم رسيد گفت: يا رسول اللّه ! آيا چيزى عليه من در اين سورهنازل شده است ؟
3- چون اطاعت از كفّار منجر به كفر مى شود، پس تبرّى و برائت از آنان لازم است. (ان تطيعوا فريقا...يردّوكم )
اين احتمال هم به هيچ وجه قابلقبول نيست زيرا مشركين عرب هر چند كه بعد ازنزول سوره برائت و بر چيده شدن بساط شرك از دين مسلمانان مايوس شدند، و رسومجاهليت محو شد، الا اينكه دين اسلام هنوز كامل نشده بود، چون فرائض و احكامى بعد ازسوره برائت نازل شد، از آن جمله فرائض و احكامى است كه در سوره مائده آمد، و مفسريناتفاق دارند بر اينكه سوره مائده در اواخر عمررسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) نازل شده، و همه مى دانيم كه بسيارى از احكامحلال و حرام و حدود و قصاص در اين سوره است 0
و به هر حال اين آيه و مانند آن پايه اى براى يك قانون كلى اصولى محسوب مى شودكه مادام كه دليلى بر وجوب يا حرمت چيزى نداشته باشيم هيچگونه مسئوليتى دربرابر آن نداريم، و به تعبير ديگر همه چيز براى ما مجاز است مگر آنكه دليلى بروجوب يا تحريم آن اقامه شود، و اين همانست كه نام آنرا(اصل برائت ) مى گذارند.
سوگند به خدا اگر ما بر حق باشيم تو هدايت يافته ترين مايى و بيشترين سهم را درخير دارى؛ و اگر پناه بر خدا گمراه باشيم در اين صورت تو سنگين بارترين وپركناه ترين مايى. ما تصميم گرفته ايم كه به سوى اين گروه برويم و دوستى باآنها را بريده و برائت و دشمنى با ايشان را آشكار كرده ايم. هدف ما از اين كار آنمقصدى است كه خدا مى داند. به خدايى كه آنچه را نمى دانستى به تو آموخت سوگندتمى دهيم، آيا ما بر حق نيستيم ؟ و آيا دشمن ما گمراه نيست ؟