حسینیه یا هیئت، به عنوان یک مکان مذهبی، به منظور برگزاری مراسم عزاداری و تعزیه در ماه محرم و همچنین فعالیت‌های مشابه مسجدی، مانند برگزاری نماز در سایر روزهای سال، مورد استفاده قرار می‌گیرد. عزاداری و تعزیه در ایران و دیگر مناطق شیعه‌نشین سابقه‌ای طولانی دارد و با استقبال فراوان مردم همراه است. مراسم تعزیه در حسینیه ارمغان‌خانه از سال ۱۳۸۹ به عنوان میراث معنوی ایران ثبت ملی شده است. این واژه در فرهنگ‌نامه‌های فارسی به معانی زیر تعریف شده است: مکانی که به‌طور خاص برای برگزاری مراسم عزاداری حسین بن علی بن ابی‌طالب اختصاص یافته است. مسافرخانه‌هایی در شهرها که به زائران حسین خدمات می‌دهند و جنبه انتفاعی ندارند. مکانی برای برگزاری مراسم عزاداری، به‌ویژه برای امام حسین، تکیه. خانه‌ای که به اقامه عزای حسین بن علی ابی‌طالب علیه‌السلام اختصاص دارد. در اصطلاح، حسینیه به محلی اطلاق می‌شود که به حسین نسبت داده شده و به‌عنوان مکانی مشخص برای برگزاری سوگواری، نوحه‌خوانی و مرثیه‌سرایی برای حسین و یارانش شناخته می‌شود.
حسنیه
لغت نامه دهخدا
( حسنیة ) حسنیة. [ح َ س َ نی ی َ ] ( ع ص ) مؤنث حَسَنی. منسوب به حسن.
حسنیة. [ ح ُ نی ی َ ] ( ع ص ) مؤنث حُسنی. منسوب به حسن.
حسنیة. [ ح ُ نی ی َ ] ( اِخ ) نام کنیزکی افسانه یی از امام جعفر صادق. و او در محضر خلیفه هارون و خالدبن یحیی برمکی بر امام شافعی و قاضی ابویوسف و ابراهیم بن سیار ملقب به نظام به حجت فایق آمده و نظام از او هشتاد مسئله کرده و او جواب هر هشتاد بگفته است، و سپس حسنیة از او مسائلی چند پرسیده و نظام بپاسخ درمانده است. ( از روضات الجنات در شرح حال نظام ابراهیم بن سیّار و جز آن ).
حسنیة. [ ح َ س َ نی ی َ ] ( اِخ ) حسنیان. حسنیون. اصحاب حسن بصری و آنان یکی از هفت فرقه معتزله باشند. ( از بیان الادیان ) ( مفاتیح العلوم خوارزمی ).
حسنیة. [ ح َ س َ نی ی َ ] ( اِخ ) شهری است به شرقی موصل میان موصل و جزیره ابن عمر. ( معجم البلدان ).
حسنیة.[ ح ُ نی ی َ ] ( اِخ ) شهری به پنج فرسنگی شرق چارک.
حسنیة. [ ح ُ نی ی َ ] ( اِخ ) شهری بر ساحل خابور.
فرهنگ فارسی
فرهنگ اسم ها
معنی: نیکوتر، کار نیک، عاقبت نیکو
دانشنامه آزاد فارسی
حَسَنیه
از فرق زیدیه، پیروان حسن بن زید بن حسن بن علی (ع). پس از امامت امام حسن (ع) پدید آمدند و امامت را حق فرزندان او می دانستند. حسن بن زید برضد سلیمان بن عبدالله بن طاهر، فرمانروای مازندران، خروج کرد (۲۵۰ق) و بر گرگان تسلط یافت. پس از او برادر و جانشینش محمد بن زید در جنگ با محمد بن هارون کشته شد.
دانشنامه اسلامی
دانشمند، عارف، متکلم و حکیم. وی از زنان ایرانی تبار بود که به اسارت مسلمانان درآمد و بعضی او را تربیت شده ی خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام دانسته اند که از محضر امام صادق علیه السلام بخصوص بهره مند گردیده است.
وی در اخبار مذاهب چهارگانه عامه و علم کلام وقوف کامل داشته است. حسنیه در حضور هارون الرشید با شیخ ابواسحاق نظام معتزلی و محمد بن ادریس شافعی و ابویوسف قاضی مناظره کرد و بر آنها پیروز شد.
شیخ آقا بزرگ تهرانی در «احیاء الداثر» هنگام شرح حال شیخ ابراهیم استرآبادی می نویسد: وی در 985 ق در سفر حج رساله ی این مناظره را نزد بعضی از سادات علوی دمشق یافت و به ایران آورد و به نام شاه طهماسب ترجمه کرد.