تنفعها

(و هيچ شفاعتى (جز به اذن پروردگار) او را سود ندهد) (و لا تنفعها شفاعة ).

پس معلوم مى شود مراد از خطابى كه فرموده مالك آن نيستند اعتراض به حكم و رفتار اونيست، بلكه تنها همان مساءله شفاعت و سايروسائل تخلص از شر است، نظير عدل، بيع، دوستى، دعاء و درخواست، كه در جاىديگر هم فرموده: (من قبل ان ياتى يوم لا بيع فيه و لا خله و لا شفاعه ) و نيز فرموده: (و لا يقبل منها عدل ولا تنفعها شفاعه )، و نيز فرموده: (يوم يات لا تكلم نفس الاباذنه ).

واتقوا يوما لاتجزى نف س عن نفس شيا و لا يقبل منهاعدل و لا تنفعها شفاعة و لا هم ينصرون - 123.

تذكّر: به قرينه جمله ولاتنفعها شفاعة در آيه 123 سوره بقره (كهبا تفاوتى اندك شبيه آيه مورد بحث است ) كه قطعا ضمير تنفعها به نفس دوم (يعنى نفس شفاعت شونده ) باز مى گردد، ضمير در منها كه دوبار در اينآيه آمده است نيز به نفس دوم بازمى گردد؛ يعنى دو جمله لايقبل منها شفاعة و لايؤ خد منها عَدْل بدين معناست: نفس دوم كه گرفتار عذاب است اگربخواهد كسى را شفيع قرار دهد از او پذيرفته نمى شود و اگر بخواهدعدْل و فديه اى هم بياورد باز هم از او گرفته نمى شود ومشكل او را حل نمى كند. پس اين احتمال كه ضميرمنهاىاوّل به نفس اوّل باز گردد و معناى آيه چنين باشد: آن جازى و اداكننده حقوقنمى تواند شفيع و اگر شفاعت كند شفاعتش مسموع نيست، با اين قرينه ضعيف خواهد بودو بدون آن قرينه خارجى احتمال مزبور چندان مطرود نيست، گرچه رجوع ضمير به نفسِدوم اظهر است.

و اتقوا يوما لاتجزى نفس عن نفس شيا و لا يقبل منهاعدل و لا تنفعها شفعة و لا هم ينصرون (123)