محمد اقبال، مشهور به اقبال لاهوری یکی از مهم‌ترین شاعران، فیلسوفان و سیاست‌مداران تاریخ جنوب آسیا است. او ۹ نوامبر ۱۸۷۷ در سیالکوت، که اکنون بخشی از ایالت پنجاب پاکستان است، به دنیا آمد و آثارش به زبان‌های فارسی و اردو شهرت دارد. اقبال به عنوان «شاعر ملی» پاکستان شناخته می‌شود و تفکرات او نقش مهمی در شکل‌گیری ایده استقلال مسلمانان هند و تأسیس کشور پاکستان ایفا کرد.
زندگی و تحصیلات:
وی در یک خانواده مسلمان دیندار به دنیا آمد و قرآن را در یکی از مساجد محلی آموخت. تحصیلات خود را در مدرسه‌های محلی و سپس در کالج میسیونری اسکاتلند ادامه داد. او در دانشگاه پنجاب در رشتهٔ فلسفه تحصیل کرد و در سال ۱۸۹۹ مدرک کارشناسی ارشد خود را با رتبه اول دریافت کرد.
تحصیلات در خارج:
اقبال به انگلستان و سپس به آلمان رفت و دکترای فلسفه را از دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ دریافت کرد. آثار او تحت تأثیر اندیشه‌های فیلسوفانی مانند فردریش نیچه و هانری برگسون قرار داشت و او در این دوران به شعر فارسی نیز روی آورد.
فعالیت‌های سیاسی:
وی در دوران جنگ جهانی اول به جنبش خلیفه پیوست و در سال‌های بعد به فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی پرداخت. او در سال ۱۹۳۰ در خطابه‌ای مشهور در الله‌آباد، ایدهٔ یک کشور مستقل برای مسلمانان هند را مطرح کرد. این ایده در نهایت به تأسیس پاکستان در سال ۱۹۴۷ منجر شد.
اقبال و فلسفه:
اقبال لاهوری به احیای اندیشه اسلامی و ارائه دیدگاه‌های جدید در مورد جایگاه اسلام در دنیای مدرن علاقه‌مند بود. او بر این باور بود که رویکردهای فلسفی یونانی با روح قرآن همخوانی ندارد و مسلمانان باید به دنبال فهم حقیقی دین خود باشند.
آثار ادبی:
وی آثار زیادی به زبان‌های فارسی و اردو دارد و برخی از مشهورترین آثار او شامل «اسرار خودی»، «رمز خودی» و «پیام مشرق» است. شعرهای او به خاطر عمق فلسفی و زیبایی ادبی‌شان شناخته شده‌اند.
مرگ و میراث:
او در سال ۱۹۳۸ در ۶۱ سالگی درگذشت و آرامگاه او در لاهور، پاکستان، به یکی از مکان‌های دیدنی تبدیل شده است. سالگرد تولد او، ۹ نوامبر، به عنوان تعطیلی رسمی در پاکستان جشن گرفته می‌شود.
