الفا

آلفا نخستین حرف از الفبای یونانی است و در سیستم عددی یونانی معادل ۱ می‌باشد. این حرف معادل حرف A در زبان انگلیسی، ا در سیریلیک و الف در زبان فارسی است. در زبان یونانی قدیم و جدید، آلفا با صدای a تلفظ می‌شود. آلفا در زمینه‌های فیزیک، شیمی و ریاضی کاربردهای متعددی دارد، از جمله می‌توان به پرتو آلفا، واپاشی و کربن اشاره کرد. همچنین در ریاضی، آلفا به عنوان متغیری برای اندازه‌گیری زاویه به کار می‌رود. در علم رفتارشناسی، جانوران آلفا به رهبر یک گروه یا گله از جانوران اطلاق می‌شود. این جانوران معمولاً قوی‌ترین، باتجربه‌ترین و فعال‌ترین اعضای گروه هستند و معمولاً پیرترین و تنها نر گله به شمار می‌روند که وظیفه تولیدمثل را بر عهده دارند. به عنوان مثال، در میان گاوهای اهلی، گاوهای نر آلفا محسوب می‌شوند و در بین گوریل‌ها، گوریل‌های پشت نقره‌ای به عنوان جانوران آلفا شناخته می‌شوند. ارتباط جانوران آلفا با حرف اول الفبای یونانی به این دلیل است که این جانوران در هر گروه، نخستین اعضای سلسله مراتب اجتماعی هستند. پس از آن‌ها، نرهای بتا و ماده‌های بتا قرار دارند و در نهایت، جانوران اومگا در پایین‌ترین سطح سلسله مراتب قدرت قرار می‌گیرند. در میان بسیاری از جانورانی که در گروه‌ها زندگی می‌کنند، سلسله مراتب جداگانه‌ای برای نرها و ماده‌ها وجود دارد، به طوری که بالاترین نر آلفا و بالاترین ماده آلفا زوج آلفا را تشکیل می‌دهند. این نوع طبقه‌بندی، به عنوان مثال، در میان شاخ بلندهای ابرش و سگ‌های وحشی آفریقایی مشاهده می‌شود. در میان جانورانی که در گله‌ها زندگی می‌کنند، گونه‌هایی مانند قوچ شرقی، اسب شوالسکی، گورخر کوهی و کفتار خال‌دار تحت رهبری ماده‌های آلفا قرار دارند. گله‌های گرگ‌ها معمولاً به مدت طولانی تحت رهبری یک آلفا قرار دارند. تحقیقات گسترده‌ای که بر روی گله‌های گرگ‌های آزاد انجام شده، نشان می‌دهد که این گله‌ها دارای یک ساختار اجتماعی مشخص هستند. در این ساختار، والدین به عنوان رهبران گروه عمل می‌کنند، اما تنها در شرایط خاص به صورت فردی و استبدادی رفتار می‌کنند. در جوامع اجتماعی که دارای سلسله مراتب هستند، جایگاه اجتماعی جانوران در مطالعات رفتارشناسی مورد بررسی قرار می‌گیرد. آلفا در رده اول قرار دارد و جانوران بتا معمولاً در رده دوم قدرت قرار می‌گیرند. اگر آلفا بمیرد، جانور بتا جایگزین او می‌شود، اما در غیر این صورت به عنوان آلفا شناخته نمی‌شود. در برخی از پرندگان، نرها در حین جفت‌گیری با یک جفت مشترک جفت‌گیری می‌کنند و جانور بتا به آلفا کمک می‌کند. تحقیقات نشان داده‌اند که جایگاه اجتماعی جانوران تأثیر قابل توجهی بر سهولت جفت‌گیری و موفقیت جنسی آن‌ها دارد.