نشیر

واژه‌ای است که در منابع لغوی کهن عربی و فارسی، معانی متعددی را در بر می‌گیرد. یکی از رایج‌ترین معانی آن، ازار یا مئزر است؛ لباسی که در پایین‌تنه پوشیده می‌شود و گاهی به طور خاص به لباسی که دختران به تن می‌کنند، اشاره دارد. این معنی، نشیر را در دسته پوشاک سنتی و پایین‌تنه قرار می‌دهد. همچنین، این واژه می‌تواند به مفهوم کمربند یا منطقه نیز به کار رود که بخش میانی بدن را در بر می‌گیرد و کاربرد آن در پوشاک و بستن آن است.

معنی دیگر و جالب توجه نشیر به حوزه کشاورزی و برداشت محصول بازمی‌گردد. در این کاربرد، نشیر به کشت و زراعتی اطلاق می‌شود که به صورت دستی چینیده شده و جمع‌آوری گردیده است، اما هنوز فرآیند خرمن‌کوبی یا جداسازی دانه‌ها از ساقه (دیس کردن) بر روی آن صورت نگرفته است. این برداشت دستی و فراهم آوردن محصول، به شکلی که هنوز مرحله کوبیدن و جدا کردن نهایی انجام نشده، نشیر نامیده می‌شود. این مفهوم، مرحله‌ای خاص از فرآیند برداشت محصولات کشاورزی را توصیف می‌کند.

بنابراین، کلمه‌ای چندوجهی است که هم به پوشاک و هم به فرآیند برداشت محصولات کشاورزی اشاره دارد. در کاربرد پوشاک، از ازار تا کمربند را شامل می‌شود و در معنای کشاورزی، به محصول جمع‌آوری شده‌ای که هنوز کوبیده نشده، اطلاق می‌گردد. این تنوع معانی، نشان‌دهنده غنای واژگان فارسی و عربی و همچنین تطبیق‌پذیری زبان در توصیف مفاهیم مختلف است.

لغت نامه دهخدا

نشیر. [ ن َ ] ( ع اِ ) ازار. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( متن اللغة ). مئزر. ( متن اللغة ) ( المنجد ). ازار که دختران پوشند. || کمربند و منطقه. ( ناظم الاطباء ). || کشت که به دست چینند و فراهم آرند و دیاس نکنند. ( منتهی الارب ). زراعتی که جمع شده باشد و آن را به پا نکوبند و لگد نکنند. ( از متن اللغة ) ( از المنجد ) ( از اقرب الموارد ) ( تاج العروس ). کشت و زرعی که به دست چنند و خرمن نکنند. ( ناظم الاطباء ).

جمله سازی با نشیر

دیمْ باد اینه ته، نشیر مه مُونگه شُو من چشْ باد اینه ته، برْمه کمّه هُوهُو من
به هر لحظه جوان و کهنه پیر است به هر دم اندر او حشر و نشیر است