سفیان ثوری (ابوعبدالله سفیان ثوری کوفی) یکی از محدثان برجسته اهل سنت و صوفی مشهور در تاریخ اسلام است. او در کوفه به دنیا آمد و نسبش به ثور بن عبد مناف میرسد. تاریخ تولد او بین سالهای ۹۵ تا ۹۷ هجری قمری تخمین زده میشود و در سال ۱۴۴ هجری قمری به مکه و مدینه رفت و در آنجا ساکن شد.
دیدگاه اهل سنت
اهل تسنن او را به عنوان عالمی زاهد و با ورع میشناسند و کرامات و مدحهای زیادی از او نقل میکنند. او در علم حدیث و علوم دیگر تبحر داشت و از علمای معروفی چون ابی اسحاق سبیعی و سلیمان اعمش حدیث شنید. همچنین بسیاری از محدثان بزرگ اهل سنت مانند اوزاعی و ابن جریح از او حدیث نقل کردهاند. با این حال، اهل سنت به فریبکاری او نیز اعتراف میکنند.
دیدگاه شیعه
علمای شیعه به سفیان ثوری انتقادات زیادی وارد کرده و او را از مسیر اهل بیت و ائمه اطهار منحرف دانستهاند. روایات منفی زیادی از او در کتب شیعه وجود دارد.
روابط با ائمه
او در زمان امام جعفر صادق (ع) و امام موسی کاظم (ع) زندگی میکرد و بارها با آن بزرگواران مجادله کرد. در یک روایت، وی از امام صادق خواست تا خطبهای را که رسول خدا در مسجد خیف فرمودند، برایش نقل کند. امام در ابتدا مهلت خواستند اما سفیان اصرار کرد و در نهایت امام برای او خطبه را نوشتند. پس از مطالعه خطبه و درک معنای آن، سفیان کاغذ را پاره کرد.
زندگی و وفات
سفیان در زمان مهدی عباسی زندگی میکرد و بارها با او و دولتمردانش مجادله کرد. او به دلیل اعتراض به مصرف بیرویه بیت المال مجبور به فرار شد و به بصره رفت و در سال ۱۶۱ هجری قمری در آنجا وفات یافت.
آثار و تأثیرات
سفیان ثوری در فقه و حدیث آثار متعددی دارد، از جمله:
الجامع الکبیر و الجامع الصغیر در حدیث
الفرائض در فقه
رسالۀ الی عباد بن عباد ارسوفی
او همچنین به خاطر زهد و تصوفش در میان صوفیان شناخته شده بود و به عنوان رئیس مذهب فقهی ثوریه نیز شناخته میشود که اکنون منقرض شده است.