بیرق

بیرق یکی از نشانه‌های دسته‌های عزاداری در ماه محرم و دیگر ایام سوگواری شیعیان ایرانی است. این نماد می‌تواند پرده‌ای ساده یا مزین، به شکل مستطیل یا مثلث، و به رنگ‌های سیاه، سبز، سرخ یا سفید باشد. بیرق بر روی یک چوب نصب شده و در انتهای آن معمولاً قطعه‌ای فلزی از جنس برنج به شکل‌های پیکان، قبه یا پنجۀ دست گشوده قرار دارد. این نمادها توسط بیرق‌داران در جلو و عقب دسته‌ها حمل می‌شوند. هر یک از نمادهای پیکان، قبه و پنجۀ دست گشوده معنای خاصی را به تصویر می‌کشد؛ پیکان به عنوان نماد نوک تیز نیزه، نمایانگر مبارزه و جانفشانی است. قبه، که هم شکل و هم مفهوم انار را دارد، به یاد سیاوش و درخت اناری که از خون او رویید، نماد بی‌مرگی را به تصویر می‌کشد. پنجۀ دست گشوده نیز نمایانگر پنج تن آل عبا است و به عنوان نماد نجات و اتحاد، از دیرباز به عنوان طلسمی برای محافظت و دور کردن چشم بد مورد توجه قرار گرفته است. در برخی مناطق ایران، بیرق را «علم» نیز می‌نامند.