واژه خیز در زبان فارسی به معنای حرکت یا جهش به سمت بالا یا جلو است. این واژه در موقعیت‌هایی به کار می‌رود که فرد یا شیئی به صورت ناگهانی یا با انرژی از جایی به جایی دیگر منتقل میشود.
به عنوان مثال، وقتی می‌گوییم “خیز به سمت هدف”، منظور این است که فرد باید با انگیزه و انرژی بیشتری به سوی هدف خود حرکت کند. همچنین می‌توان گفت “گربه با یک خیز بلند از روی دیوار پرید”، که در اینجا به حرکت ناگهانی و سریع گربه اشاره دارد.
خیز. ( نف مرخم ) خیزنده. برخیزنده. ( ناظم الاطباء ). بلندشونده. این لفظ در حالت ترکیب بدو وجه مستعمل میشود یکی آنکه جزء اول حال از ذات او باشد چون سبکخیز و دیگر آنکه بمعنی مکانی بود که حال و ذی حال از آن پیدا شود چون دشت عاشق خیز. ( آنندراج )
{pitch} [معماری و شهرسازی] نسبت افراز هر قوس یا چَفته به دهانه اش
{attack} [موسیقی] 1. اجرای ناگهانی و دقیق ابتدای یک نغمه یا یک عبارت موسیقایی 2. بخش اول منحنی تغییرات زمانی صدا
{bound} [علوم نظامی] حرکت سربازان از یک جان پناه به جان پناه دیگر که اغلب در زیر آتش دشمن انجام میشود
{surge} [مهندسی برق، مهندسی مخابرات] افزایش یا نوسان گذرا و ناگهانی در اختلاف پتانسیل یا جریان الکتریکی
