گیان

در زبان کردی، واژه گیان به معنای روح و جان است، در حالی که در زبان لری و گویش محلی، از واژه گیو استفاده می‌شود. گیا یا گیو به معنای محوطه اطراف شهر است و این واژه که جمع گیو یا گیا است، به معنای محوطه‌ها می‌باشد. این واژه، که به لری گیو نیز شناخته می‌شود، یکی از شهرهای استان همدان در غرب ایران است. این شهر گاهی به نام کیان نیز معروف است که به سلسله اسطوره‌ای کیانیان اشاره دارد و به همین دلیل، بسیاری از ساکنان آن نام خانوادگی کیانی دارند. مرکز بخش گیان در شهرستان نهاوند است و بر اساس آمار سال ۱۳۹۵، جمعیت آن به ۸٬۱۸۶ نفر می‌رسید. این شهر در جنوب غرب شهرستان نهاوند واقع شده و جنگل آن، به عنوان تنها جنگل طبیعی استان همدان، یکی از مناطق حفاظت‌شده جنگلی به شمار می‌آید. همچنین، تپه باستانی نشان‌دهنده تمدنی با قدمت بیش از شش هزار سال پیش از میلاد مسیح است که در این شهر قرار دارد. اقتصاد آن بر پایه گردشگری، کشاورزی، دامپروری و جالیزکاری استوار است و خربزه‌های این منطقه شهرت خاصی دارند. محلات آن شامل چاله، میان ده، کایان، قلعه بالا، سرکوچه، کاکول آباد، سرچشمه، جوکله و کاکله هستند. از نظر آب و هوایی، دارای یک دوره مرطوب مشخص از آبان تا اردیبهشت است که بارش‌ها به حدود ۵۰۰ میلی‌متر می‌رسد و همچنین یک دوره خشک با حداقل بارش از خرداد تا مهرماه دارد. بارش‌های گیان عمدتاً از سامانه‌های بارشی سودانی و مدیترانه‌ای تأمین می‌شود. با آغاز ماه خرداد، به تدریج سیستم پرفشار جنب حاره‌ای باعث خشک شدن اقلیم آن می‌شود. اوج گرما در اواخر تیرماه و اوج سرما در اواخر دی‌ماه مشاهده می‌شود. تپه گیان در نهاوند یکی از مکان‌های باستانی بسیار قدیمی است که باستان‌شناسان آثار مربوط به دوران سنگ و مس را از آنجا کشف کرده‌اند. این نام را می‌توان به دو بخش گی و آن تقسیم کرد. اگر بخش اول کلمه را گَی در نظر بگیریم، به معنای پوشنده لباس خواهد بود.