شیمی درمانی یکی از روشهای درمانی مؤثر در مبارزه با سرطان است که از داروهای شیمیایی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. این روش معمولاً به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع شامل جراحی و پرتو درمانی به کار میرود. داروها میتوانند به صورت خوراکی یا تزریقی تجویز شوند و هدف آنها کاهش اندازه تومورها و جلوگیری از گسترش بیماری است.
این روش درمانی به دو صورت میتواند انجام شود: درمان نئوادجوانت، که قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور استفاده میشود، و درمان آدجوانت، که بعد از جراحی برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده به کار میرود. این درمان میتواند عوارض جانبی مانند خستگی، تهوع و ریزش مو داشته باشد، اما پیشرفتهای جدید در داروها و روشهای درمانی به کاهش این عوارض کمک کرده است.
شیمی درمانی به عنوان یک روش درمانی، به ویژه در سرطانهای پیشرفته و متاستاتیک، اهمیت زیادی دارد. با این حال، تصمیمگیری در مورد استفاده از این روش باید با توجه به نوع و مرحله سرطان، وضعیت عمومی بیمار و اهداف درمانی انجام شود. و در نهایت، میتواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر بیماران سرطانی کمک کند.
شیمی. ( فرانسوی، اِ ) ( مأخوذ از کلمه «کیمیا» ) علمی است که در آن از خواص اجسام طبیعی و تغییرات عمیق گوهرها و عناصر بحث می شود. بنابراین علم شیمی وابسته به ساختمان نهایی ماده است و در آن می کوشند تا ماده را به کوچکترین اجزای وی تقسیم کنند و آنرا مورد مطالعه قرار دهند. این اجزا یا عناصر در مواد مختلف وجود دارند و با کمک شیمی معلوم می شود که یک قطعه سنگ آهک از یک فلز درخشان ( کلسیم ) و دو شبه فلز، یکی جامدو سیاه ( کربن ) و دیگری گاز ( اکسیژن ) بوجود آمده است. دانش شیمی تنها محدود به تجزیه کردن مواد نیست بلکه با ترکیب عناصر، اجسام پیچیده تری بوجود می آیند. این ترکیب عناصر یا اجسام را با یکدیگر فعل و انفعال شیمیایی نامند، مانند عنصر کلر که گازیست زرد متمایل به سبز، و آن خودبخود با عنصر فسفر که جامد است ترکیب و به کلرور فسفر تبدیل می گردد. از مجموع عناصر اساسی و مواد اصلی بسیط که تاکنون شناخته شده بیش از 100 عنصر را می توان نام برد. ( از فرهنگ فارسی معین ).
- شیمی آلی؛ بحث ترکیباتی است که بدن گیاهان و جانوران را تشکیل داده اند و چون در ترکیب این اجسام همیشه مقداری کربن وجود دارد، این بخش از شیمی را شیمی ترکیبات کربن نیز می نامند. ( از فرهنگ فارسی معین ).
- شیمی معدنی؛ بحث عناصر و ترکیباتی است که اکثر تشکیلات غیرزنده را بوجود می آورند و در حقیقت ترکیبات معدنی هستند و در ترکیب این مواد امکان دارد کربن نیز وجود نداشته باشد. ( از شیمی معدنی تألیف برّی چ دانشگاه ص 7 ).
[ فر. ] (اِ. ) علمی است که موضوع آن خواص ماده، ترکیب، تجزیه و تأثیر آنهاست.
علمی که در خواص مواد، تجزیه وترکیب، و اثر آن ها در یکدیگر بحث می کند.
* شیمی آلی: (شیمی ) قسمتی از شیمی که دربارۀ کربن یعنی درمورد مواد اولیۀ حیوانی و گیاهی بحث می کند، شیمی کربن.
( اسم ) علمی است که از خواص اجسام طبیعی و تغییرات عمیق گوهرها و عناصر بحث می کند بنابراین علم شیمی وابسته به ساختمان نهایی ماده است و در آن سعی میشود ماده را به کوچکترین اجزای وی تقسیم کنند و آن را مورد مطالعه قرار دهد. این اجزا یا عناصر در مواد مختلف وجود دارند. با کمک شیمی معلوم می شود که یک قطعه سنگ آهک از یک فلز درخشان ( کلسیم ) و دو شبه فلز: یکی جامد و سیاه ( کربن ) و دیگری گاز ( اکسیژن ) به وجود آمده است. دانش شیمی محدود به تجزیه کردن مواد نیست بلکه با ترکیب عناصر اجسام پیچیده تری به وجود می آورد. وقتی عناصر با هم ترکیب شوند ترکیبات شیمیایی به وجود می آیند. این ترکیب عناصر یا اجسام را با یکدیگر فعل و انفعال شیمیایی نامند مانند عنصر کلر که گازیست زرد متمایل به سبز و آن خود به خود با عنصر فسفر که جامد است ترکیب و به کلرور فسفرو تبدیل می گردد. از مجموع عناصر اساسی و مواد اصلی بسیط که تا کنون شناخته شده است بیش از ۱٠٠ عنصر را می توان نام برد. یا شیمی آلی. مبحث ترکیبات است که بدن گیاهان و جانوران را تشکیل داده اند و چون در سوختن این اجسام اگر اکسیژن به اندازه کافی نباشد مقداری کربن باقی می ماند این بخش شیمی را شیمی ترکیبات کربن می نامند.
شیمی ( در فارسی افغانستان و فارسی تاجیکستان: کیمیا ) ( به فرانسوی: Chimie ) شاخه ای از علم است که به بررسی عناصر، ترکیب های ساخته شده از اتم ها، مولکول ها و یون ها، ساختار شیمیایی، خواص و رفتار مواد و تأثیر مواد برهمدیگر و همچنین تغییراتی که یک ماده در حین انجام یک واکنش با مواد دیگر از خود نشان می دهد، می پردازد.
در نمایی کلی از علم، شیمی در جایی میان رشته فیزیک و زیست شناسی قرار می گیرند. در واقع از شیمی به عنوان یک دانش بنیادی یاد می شود؛ به این خاطر که این علم، مفاهیمی را ارائه می کند که درک سایر زمینه های علمی چه در سطح پایه و چه در سطح کاربردی را ممکن می کند. برای مثال علم شیمی، جنبه های مختلفی از شیمی گیاهی «گیاه شناسی»، چگونگی تشکیل سنگ های آذرین «زمین شناسی»، چگونگی تشکیل ازون در اتمسفر و چگونگی تجزیه آلودگی «محیط زیست»، خواص خاک موجود روی ماه «کیهان شناسی»، چگونگی عملکرد داروها «داروسازی» و چگونگی جمع آوری دی ان ای در صحنه جرم به عنوان مدرک «جرم شناسی» را توضیح می دهد.
علم شیمی به موضوعاتی مانند چگونگی برهم کنش اتم ها و مولکول ها از طریق پیوندهای شیمیایی و تشکیل ترکیبات شیمیایی جدید می پردازد. چهار نوع پیوند شیمیایی وجود دارد که ترکیبات مختلف دارای حداقل یکی از آنها هستند: پیوند کووالانسی، پیوند یونی، پیوند هیدروژنی - واندروالسی و پیوند فلزی.
واژهٔ شیمی از کیمیا در زبان مصری باستان، کیمیا از واژهٔ خامه یا خَمِه به معنای زمینِ سیاه برگرفته شده است. پس از تسلط ایرانیان بر مصر در ۵۲۰ پیش از میلاد، این واژه به صورت کیمیا به شرق آمده است و پس از تسلط یونانیان در ۳۳۰ پیش از میلاد به صورت خومِیا ( به یونانی: χυμεία ) در یونانی نیز وارد گردیده است. در دوران تسلط خلافت اسلامی در خاور میانه، به صورت الکیمیاء درآمده است و با جنگ های صلیبی به صورت الشمی ( به انگلیسی: alchemy ) مجدداً است. در زبان فارسی، شیمی یک ترانویسی از برابر فرانسوی است و نخستین بار در سال ۱۸۳۱ توسط میرزا صالح شیرازی در یک رسالهٔ علوم طبیعی که خود وی مرقوم داشته بود به کار برده شد که بعدها در مدرسهٔ دارالفنون با عنوان «رسالهٔ طبیعیات» تدریس می گردید.
شیمی (chemistry)
شاخه ای از علم برای بررسی ساختار و ترکیب انواع گوناگون ماده و تغییرات و پدیده های به وجود آمده در مسیر این تغییرات.
شیمی آلی. شاخه ای از علم شیمی است که به بررسی ترکیبات کربن می پردازد.
شیمی معدنی. خواص، واکنش ها، و روش تهیه و توصیف همۀ عناصر و ترکیبات را، جز ترکیبات کربن، در این شاخه از علم شیمی بررسی می کنند.
شیمی فیزیک. به شرح کمّی پدیده های شیمیایی، واکنش ها، و اندازه گیری داده های لازم برای این توضیحات می پردازد. شاخۀ اخیر توجه ویژه ای به حرکت مولکول ها و تأثیر دما و فشار، غالباً در مایعات و گازها دارد.
مولکول ها، اتم ها و عناصر. مواد به سه حالت فیزیکی گاز، مایع، و جامد وجود دارند و از ذرات بسیار کوچکی به نام مولکول تشکیل شده اند. مولکول ها پیوسته در حرکت اند و خود شامل ذرات کوچک تری به نام اتم می شوند. مولکول هایی که همۀ اتم هایشان یکسان است، عنصر نام دارند. مولکول ترکیب ها شامل انواع متفاوتی از اتم هاست.
ترکیبات و مخلوط ها. طی فرآیند شیمیایی، ترتیب قرار گرفتن (آرایش) اتم ها در مولکول های واکنش دهنده تغییر می کند و ترکیبات حاصل می شوند. گاهی عواملی چون گرما، نور، ارتعاش، عمل کاتالیزوری تابش یا فشار، و همچنین رطوبت لازم برای یونش، برای ایجاد تغییر شیمیایی لازم اند. به تعیین اجزای سازندۀ یک ترکیب از طریق آزمایش یا شکستن مولکول های آن ترکیب تجزیه، و به ایجاد ترکیبات از اجزاء سنتز می گویند. وقتی مولکول های مواد در کنار هم قرار گیرند و ساختار مولکولی شان تغییری نکند، مخلوط ها ایجاد می شوند.