گر

گر. [ گ َ ] ( پسوند ) مرادف گار باشد، همچون: آموزگار و آموزگر که از هر دو معنی فاعلیت مفهوم میگردد. ( برهان ). استعمال این لفظ در چیزی کنند که جعل جاعل را تصرف در هیئت آن چیز باشد، چون: شمشیرگر و زرگر مجاز است، زیرا که جعل و جاعل را در ذات زر و آهن هیچ وضع نیست از جواهر الحروف. ( از آنندراج ) ( غیاث ). بمعنی صاحب و دارنده آید، چون: خصومتگر. توانگر. ( آنندراج ). کننده و سازنده. ( جهانگیری ) ( برهان ). در اوستا کره ( ساخته )، پهلوی کر، گر، هندی باستان کره، کردی کر ( ویرانگر [ ویران کننده ] ) آمده. ( حاشیه برهان قاطع چ معین ). این کلمه بصورت پسوند صفت فاعلی در آخر اسم معنی آید، مانند: پیروزگر، دادگر، بیدادگر، خنیاگر و رامشگر. ( دستور زبان فارسی پنج استاد تألیف آقایان قریب، بهار، فروزانفر، همایی و رشیدیاسمی ج 1 ص 48 ). بعض لغاتی که به «گر» ختم میشود مبالغه در کار را میرساند و گاه عمل و شغل از آن فهمیده میشود، مثلاً ستمگر شخصی است که ستم بسیار از او سر زند. ( دستور زبان فارسی پنج استاد ایضاً ص 50 ). زرگر، کسی که شغل او زرگری است. گاه این پسوند به اسم معنی ملحق گردد