سرمد

سرمد. [ س َ م َ ] ( ع ص، ق ) همیشه و دایم. ( آنندراج ) ( منتهی الارب ) ( غیاث ). پیوسته. ( دهار ). همیشه. ( مهذب الاسماء ) ( السامی )

[ویکی فقه] سرمد در لغت به معنی همیشگی و جاویدان است؛ یعنی چیزی که وجود آن قطع نمی شود.
در قرآن کریم آمده است: «قل ارایتم ان جعل الله علیکم النهار سرمدا الی یوم القیامه». سرمد چیزی است که اول و آخر ندارد اما دو چیز دارد؛ یکی دوام وجود در گذشته که به آن ازل می گویند و یکی دوام وجود در آینده که آن را ابد می نامند. بزرگان فلاسفه بر این عقیده اند که سرمد عبارتست از نسبت ثابت به ثابت. به نظر این افراد، موجودات دو دسته اند: یا در زمان هستند که این دسته دارای حرکت است و یا نه حرکت است و نه دارای حرکت است و در نتیجه در زمان هم نیست. این دسته از موجودات اگر جنبه نسبت ثبات آنها با امور متغیر در نظر گرفته شود این معیت و همراهی، دهر نامیده می شود و اگر نسبت ثباتش با امور ثابت در نظر گرفته شود این همراهی را سرمد می نامند.