راز

راز. ( ع اِ ) مهتر بنایان. ج، رازة. و فی الحدیث: کان راز سفینة نوح جبرئیل علیه السلام؛ ای رأس مدبری السفینة. ( منتهی الارب ). رئیس بنایان و اصل آن رائز است چون شاک و شائک. ( از اقرب الموارد ). بنا. گلکار. ( ناظم الاطباء ): 
جان ز دانش کن مزین تا شوی زیبا از آنک 
زیب کی گیرد عمارت بی نظام دست راز.سنائی.
راز. ( اِ ) نهانی. سرّ. رمز. آنچه در دل نهفته باشد. ( ناظم الاطباء ). چیزی که باید پنهان داشت یا به اشخاص مخصوص گفت. ( فرهنگ نظام ) 

کسی که پیشه اش ساختن خانه و سایر کارهای ساختمانی است، معمار، بنّا، گِل کار، والادگر: به یکی تیر همی فاش کند سرّ حصار / ور بر او کرده بُوَد قیر به جای گِل، راز (عسجدی: ۳۸ ).
۱. مطلب پوشیده و پنهان، سِر: تو را تا دهان باشد از حرص باز / نیاید به گوش دل از غیب راز (سعدی۱: ۱۰۸ ).
۲. شیوۀ رسیدن به چیزی: راز جوانی.
۳. (صفت ) [قدیمی] پوشیده، نهان.
۴. (قید ) [قدیمی] به طور پوشیده و پنهان.
* راز پوشیدن: (مصدر لازم ) نهان داشتن راز، حفظ کردن اسرار، راز کسی را پوشیده داشتن: به پیر میکده گفتم که چیست راه نجات / بخواست جام می و گفت راز پوشیدن (حافظ: ۷۸۶ ).
* راز کردن: (مصدر لازم ) [قدیمی]
۱. گفتن سِرّ خود به کسی، راز گفتن.
۲. مناجات کردن.
۳. نجوا کردن.
۴. آهسته و بیخ گوشی صحبت کردن: بپیچید و با خویشتن راز کرد / از انجام، آهنگ آغاز کرد (فردوسی: ۲/۱۲۵ حاشیه ).
۵. (مصدر متعدی ) نهفته داشتن، پوشیده داشتن.

[ویکی فقه] "سِرّ" به معنای مخفی کردن مطلب در دل است که معادل فارسی آن "راز" می باشد. بعضی موارد در قرآن کریم سر به معنای مخفی کردن چیزی و همچنین به معنای انجام دادن پنهانی کاری استعمال شده است.
"سِرّ" از ماده "سرر" در لغت به معنای پنهان کردن مطلبی در دل می باشد و "اسرار" به معنای گفتن راز پنهانی به کسی و سفارش به پنهان داشتن آن است. "اسرّ" از اضداد است؛ هم به معنای پنهان ساختن آمده و هم به معنای آشکار نمودن به کار رفته است. 
سر و اسرار از منظر قرآن
سرّ و مشتقات آن ۳۳ مرتبه در قرآن کریم بیان شده که برخی مصادیق به معنای مخفی کردن چیزی آمده؛ مانند: «أَسَرُّوهُ بِضاعَةً»، 
«و این امر را بعنوان یک سرمایه از دیگران مخفی داشتند.» 
برخی دیگر به معنای فعلی را پنهانی انجام دادن آمده؛ مانند:«وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِیة» 
«و از آنچه به آنها روزی داده ایم، در پنهان و آشکار انفاق می کنند.» 
و در بیشتر موارد به معنای سخن پنهانی یا راز درون دل افراد است. و....