پسر یا مردی که با پدر و مادر یا یکی از آن‌ها نسبت دارد، به عنوان برادر، داداش یا اخوی شناخته می‌شود که می‌تواند برادر حقیقی باشد که از یک پدر و یک مادر مشترک است، یا نوع دینی که هم‌کیش و هم‌مذهب است. همچنین، برادر رضاعی به پسری اطلاق می‌شود که از یک پستان شیر خورده باشد. پسر دایی به مردی گفته می‌شود که اخوی شوهر زن باشد، و خوسره به اخوی شوهر اشاره دارد. همچنین، اخوی مادر به دایی یا خال و خالو نیز اطلاق می‌شود.
برادر
لغت نامه دهخدا
برادر. [ ب َ دَ ]( اِ ) پهلوی بَراتَر. پسر یا مردی که در پدر و مادر و یا یکی از آن دو با شخص مشترک باشد. اخ. اخوی. داداش. ( فرهنگ فارسی معین ). پسر از یک پدر و از یک مادرو یا یکی از آن دو. ( ناظم الاطباء ). نرینه جز تو از پدر و مادر تو، یا یکی از آن دو. ( یادداشت مؤلف ). اخ. ( ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ). اخو. شقیق. ( مهذب الاسماء ). قصد از این لفظ در نوشته های مقدس فرزندیک والدین یا والد یا والده است. ( انجیل متی 1:2، انجیل لوقا 6:14 ). ( از قاموس کتاب مقدس )
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگ اسم ها
معنی: اخوی، داداش، کنایه از رفیق ( نگارش کردی
دانشنامه اسلامی
پاره کردن لباس در عزای پدر و برادر اشکال ندارد؛ هرچند از برخی عدم جواز آن نقل شده است.
خوردن از منزل برادر
خوردن از خانه برادر و نماز گزاردن در ملک او بدون اذن جایز است مگر آنکه انسان علم به ناخشنودی وی داشته باشد.
عدم ولایت برادر بر خواهر
برادر بر خواهر ولایت ندارد؛ لیکن مستحب است دختر در صورت نبودن پدر و جد، برادر خود را در امر ازدواج خویش وکیل کند و در صورت تعدّد آنان برادر بزرگ تر را به وکالت برگزیند.
محرم بودن برادر
...
[ویکی فقه] برادر (قرآن). برادر، فرد مذکری است که از طرف پدر و مادر یا یکی از والدین با شخص مشترک باشد.
منظور از برادر در اینجا، برادر نسبی و رضاعی است و برادر غیر نسبی و غیر رضاعی در جای دیگر (اخوت) ذکر شده است.
پیشینه برادری
پیشینه رابطه نَسَبی و برادری به آفرینش اوّلیه بشر باز می گردد؛ از زمانی که خداوند آدم را آفرید و برای او فرزندانی قرار داد برادر و برادری نیز پدید آمد.
برادری در قرآن
قرآن کریم در آیات متعددی از وجود و سرگذشت برخی برادران در جوامع گذشته و چگونگی رابطه آن ها با یکدیگر سخن به میان آورده و مؤمنان را به مطالعه این سرگذشت ها و عبرت گیری از آن ها فراخوانده است:در آیات ۲۷ سوره مائده به بعد به پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم خطاب شده که سرگذشت دو فرزند آدم را برای مؤمنان بازگو کند که هر یک از این دو برادر برای تقرب به خدا کاری کردند؛ ولی تنها عمل یکی از آنان پذیرفته شد.در آیاتی دیگر قرآن از سرگذشت حضرت یوسف علیه السّلام و برادرانش یاد کرده است.قرآن در آیات دیگری به بخشی از سرگذشت خواهر موسی با برادر خود و نگرانی وی از سرنوشت او اشاره کرده است. در آیه ۲۸ سوره مریم گروهی از بنی اسرائیل حضرت مریم علیهاالسّلام را خواهر هارون خطاب کرده و متولد شدن فرزندی بدون پدر از وی را قبیح شمرده اند.در آیه ۸۲ سوره کهف از دو برادر یتیم یاد شده که پدرشان برای آنان گنجی پنهان کرده بود و حضرت خضر و موسی علیهماالسلام برای حفظ آن، دیوار روی گنج را باز سازی کردند تا آنان پس از بزرگ شدن، گنج پنهان شده را خارج کنند.در آیه ای دیگر قرآن به سخن برخی از منافقان صدر اسلام اشاره کرده که در مورد برادرانشان که در جنگ کشته شده بودند می گفتند: اگر آنان نزد ما بودند کشته نمی شدند.
جملاتی از کلمه برادر
برادر طاقتم بالله سر آمد بنای صیرم از پای اندر آمد
هر بد که به خود نمی‌پسندی با کس مکن ای برادر من
مرا کین برادر هست با رام همی خواهم نماند زو دگر نام
