آلی

کلمه‌ی «آلی» به معنای چیزی است که مرتبط با موجودات زنده یا ترکیبات زیستی باشد. این واژه معمولاً در علوم شیمی و زیست‌شناسی به کار می‌رود و نشان می‌دهد که ماده یا ترکیب موردنظر منشأ طبیعی دارد یا از کربن ساخته شده است. در اصل، «آلی» اشاره به ساختارها و ترکیباتی دارد که پایه‌ی کربنی دارند و در موجودات زنده یافت می‌شوند.

در شیمی، این اصطلاح به ترکیبات کربنی گفته می‌شود که ممکن است شامل هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن و دیگر عناصر باشند. این ترکیبات شامل قندها، پروتئین‌ها، چربی‌ها و اسیدهای نوکلئیک می‌شوند. اصطلاح «آلی» در این زمینه تفاوت اصلی را با ترکیبات معدنی مشخص می‌کند که معمولاً منشأ غیرزیستی دارند و ساختار کربنی پیچیده ندارند.

در زندگی روزمره، این کلمه گاهی به معنای طبیعی یا بدون مواد شیمیایی مصنوعی استفاده می‌شود، مانند محصولات کشاورزی یا غذاهای آلی. این کاربرد بیشتر به کیفیت و روش تولید ماده اشاره دارد تا به ترکیب شیمیایی آن. بنابراین، این مفهوم هم در علم و هم در زندگی عملی به‌نوعی مرتبط با طبیعت، زندگی و منابع زیستی است.

ویکی واژه

(شیمی): مربوط به اندام‌های موجود زنده.
(قدیم): دارنده اجزا یا اندام‌هایی که هر یک کار مخصوصی انجام میدهند.
منسوب به آلت؛ هر جسمی که دارای آلات متعدد باشد مانند حیوانات و نباتات.
شاخه‌ای از شیمی که به بحث درباره کربن و ترکیبات آن می‌پردازد.
سرخی، سرخی نیم رنگ.

جمله سازی با آلی

آب گرمای تبخیر بالایی دارد و نسبتاً بی اثر است که آن را به سیال اطفاء حریق خوبی تبدیل می‌کند. تبخیر آب گرما را از آتش دور می‌کند. استفاده از آب در آتش‌های حاوی روغن‌ها و حلال‌های آلی خطرناک است، زیرا بسیاری از مواد آلی روی آب شناور هستند و آب تمایل دارد مایع در حال سوختن را پخش کند.
تا اوایل سدهٔ ۱۹ میلادی، مواد شیمیایی دارای منشأ حیوانی یا گیاهی را آلی می‌نامیدند و آن‌ها را به علت ضروری بودن نیروی حیاتی برای تولیدشان از مواد معدنی (مواد غیر آلی) متمایز می‌دانستند. نظریهٔ نیروی حیاتی در سال ۱۸۲۸ توسط ولر با سنتز اوره رد شد ولی اصطلاح آلی همچنان باقی ماند.