الهي، واژه‌ای است که در زبان‌های مختلف به معنای خداوند و اوصاف الهی به کار می‌رود. این کلمه به طور خاص در متون مذهبی و فلسفی به کار رفته و بار معنایی عمیقی دارد. در بسیاری از فرهنگ‌ها، مفهوم الوهیت به عنوان منبعی از قدرت، حکمت و رحمت در نظر گرفته می‌شود. در دین‌های توحیدی، خداوند به عنوان یگانه و بی‌نظیر شناخته می‌شود که تمام موجودات و پدیده‌ها تحت سلطه و تدبیر او قرار دارند. این مفهوم در ادبیات دینی به‌ویژه در قرآن کریم و کتاب‌های مقدس دیگر به تفصیل بیان شده است و همواره مورد توجه عمیق متفکران و عرفا قرار گرفته است. الهیاتی که در این متون مطرح می‌شود، شامل مباحثی مانند صفات خداوند، رابطه او با مخلوقات و نیز هدف آفرینش است. علاوه بر این، الوهیت به عنوان یک مفهوم فلسفی به بررسی نهاد وجود و ماهیت خداوند و نیز مسائلی مانند آزادی اراده و سرنوشت انسان می‌پردازد. در این راستا، انسان‌ها به دنبال درک بهتر و عمیق‌تری از خداوند و ارتباط خود با او هستند. بنابراین، الوهیت نه تنها یک مفهوم دینی بلکه موضوعی است که به فلسفه و اندیشه‌های بشری نیز ارتباط دارد و می‌تواند در شکل‌گیری نگرش‌ها و رفتارهای انسان‌ها تأثیرگذار باشد. این نکات اهمیت شناخت الوهیت را در زندگی فردی و اجتماعی ما روشن می‌سازد و ما را به تفکر و تأمل در این زمینه ترغیب می‌کند.
الهي
لغت نامه دهخدا
الهی. [ اِ لا ] ( ع منادا، صوت ) مرکب از «اله » که اسم ذات حق تعالی است و یاء متکلم، پس معنی مجموع اله من است. ( از غیاث اللغات ) ( از آنندراج ). این لفظ را در مقام ندا گویند و حرف ندا را اغلب حذف کنند. خدایا. ربی. خدای من: الهی عبداﷲ را از سه آفت نگاه دار، از وساوس شیطانی و از هواجس جسمانی و از غرور نادانی. ( خواجه عبداﷲ انصاری ). الهی بساز کار من و منگر به کردار من... ( خواجه عبداﷲ انصاری ). الهی اگر بهشت چون چشم و چراغ است بی دیدار تو درد و داغ است. ( خواجه عبداﷲ انصاری ).
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. خداشناس.
۱. ای خدای من، خدایا.
۲. [عامیانه] امیدوارم: الهی موفق شوم.
فرهنگ فارسی
عبدالله
دانشنامه اسلامی
الهی با مضامین مذهبی در ادبیات ترک که در خانقاهها و اماکن مذهبی به صورت هم آوایی یا تک صدایی بدون استفاده از آلات موسیقی ترنم می شد. بدین ترتیب، الهی از نظر آهنگ و موارد کاربرد از دیگر سرودهای عامیانه متمایز است. الهیها دارای اوزان هجایی هستند که در دستگاهها و گوشه هایی مانند ماهور، شهناز و جز آن خوانده، و به صورت مربع، مخمّس، مسدّس و گاه حتی مثمّن سروده می شوند الهی در مراسم «ذکر» در خانقاه (تکیه )، در آیینهای مخصوص از جمله میلاد پیامبر اکرم - صلی الله علیه وآله وسلم- (مولودخوانی )، همچنین در نخستین روز آموزش کودکان در مدارس و نیز در مراسم عروسی و هنگام رفتن به مکه خوانده می شد.
← گونه های مختلف الهیها
(۱) گولپینارلی، عبدالباقی، تصوف در یکصد پرسش و پاسخ، ترجمه توفیق هسبحانی، نشر دری.
