معنی رضی الدین استرابادی

دانشنامه آزاد فارسی

رضی الدین استرآبادی. رَضی الدین استرآبادی ( ـ۶۸۶ق)
(نام اصلی: محمد بن حسن الرضی، ملقب به نجم الائمه و مشهور به فاضل رضی و شارح رضی) دانشمند شیعی. در نجف زندگی می کرد. نویسندگان و ادیبان صاحب نام آن زمان او را به سبب دقت و فضل و کمال بسیارش، مایه فخر و مباهات دانسته اند. آثار وی در زمینه علوم نحو و صرف کم نظیر است، همچون شرح کافیه ابن حاجب در نحو که مهم ترین اثر اوست و آن را در جوار بقعۀ علی بن ابیطالب (ع) نوشته است؛ دیگر شرح شافیه ابن حاجب در صرف که اثری شاخص در علم صرف و از بهترین شروح برشمرده می شود؛ و شرح القصاید العلویات السبع ابن ابی الحدید.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] رضی الدین استرآبادی. شیخ رضی الدین محمد بن حسن استرآبادی معروف به شیخ رضی و ملقب به نجم الائمه از مفاخر دانشمندان شیعه در عرصه ادبیات عرب، صرف و نحو و بلاغت است و به قول علامه خوانساری از نوادر روزگار است و اعجوبه زمان، کسی که عجم و عرب به او افتخار می کند و شیعه به وجودش بر دیگر فرق اسلامی مباهات میکند. اجمالاً میدانیم که شیخ رضی از مردم استرآباد (گرگان کنونی) ایران بوده، و در نجف اشرف سکونت داشته است.
وی در اواسط سده هفتم هجری میزیسته آثار گرانقدری از خود به یادگار گذاشته است، و در کنار بارگاه ملکوتی مولای متقیان و امیر مؤمنان علی (علیه السلام) آثار گرانبهای علمی و ادبی کم نظیر خود را پدید آورده است.
دو کتابی که مایه شهرت شیخ رضی شده یکی شرح کافیه، و دیگری شرح شافیه است که کتاب (کافیه) در علم نحو، و (شافیه) در علم صرف است.
علامه خوانساری در ادامه شرح حال شیخ رضی می افزاید: و نیز شرح قصائد هفت گانه ابن ابی الحدید معتزلی در مدح مولا امیر المؤمنین (علیه السلام) از اوست و کتابهایی دیگر.
گفتار بزرگان
عدم ثبت شرح حال وی در مصادر قدیمی باعث شده که در سال وفات او اختلاف شود به نحوی که برخی آنرا سال ۶۸۴ ه. ق نوشته اند، اما در آخر نسخه شافیه تصریح شده که کتاب در سال ۶۸۸ ه. ق به پایان رسیده است. همین نکته ثابت میکند که شیخ رضی لا اقل تا این زمان حیات داشته است.
منبع
...
[ویکی شیعه] رضی الدین استرآبادی. رضی الدین محمد بن حسن استرابادی (درگذشته پس از ۶۸۸ق )، معروف به «فاضل رضی» و «شارح رضی»، و ملقب به «نجم الائمه» و «رضی الدین»؛ عالم امامی، ادیب و نحوی شیعی قرن هفتم است .
از آثار وی، شرح «شافیه» ابن حاجب در صرف، معروف به «صرف رضی»؛ شرح «کافیه» ابن حاحب در نحو، معروف به «شرح الکبیر» یا «شرح الرضی»؛ شرح «قصائد سبعه» ابن ابی الحدید؛ حاشیه بر «شرح تجرید العقاید الجدیده و الحاشیه القدیمه» است.
طاش کوپری زاده از عالمان متأخر اهل سنت به تشیع وی اشاره کرده است .
[ویکی فقه] اِسْتَرابادی ، رضی الدین محمد بن حسن ، معروف به رضی (د اندکی پس از ۶۸۸ق /۱۲۸۹م )، ادیب و نحوی شیعی می باشد.
آگاهی از زندگانی او چندان اندک است که جلال الدین سیوطی (د ۹۱۱ق ) می گوید به هیچ نکته ای از شرح حال او دست نیافته ، و حتی نامش را نیز نمی داند. این سخن البته مایه شگفتی و تردید برخی منابع متأخر شیعی شده است . با اینهمه ، نامی که در آغاز مقاله آمده ، از عصر حاجی خلیفه کهن تر نیست .
زادگاه
از نسبت او به استراباد چنین برمی آید که او در این شهر زاده شده ، یا در آن جا زیسته است ، اما بی شک بخشی از عمر وی در نجف گذشته است ، زیرا خود در شرح الکافیه خویش تصریح کرده که کتاب را در آستان غَرَوی (مرقد حضرت امیر (ع ) در نجف ) به پایان آورده است . با اینهمه ، برخی احتمال داده اند که مراد از آستان غروی ، شهر مدینه باشد.
ولادت
تاریخ ولادت او دانسته نیست و در تاریخ وفاتش نیز اختلاف است ؛ برخی آن را ۶۸۴ ق و برخی دیگر ۶۸۶ ق نوشته اند، اما در آخر نسخه شافیه ، مورخ ۷۵۷ق (چ قاهره ، ۱۳۵۶ق )، تصریح شده که کتاب در ۶۸۸ق به پایان رسیده است . همین نکته ثابت می کند که شیخ رضی لااقل تا این زمان حیات داشته است . از میان منابع متأخر اهل سنت فقط طاش کوپری زاده به تشیع او اشاره کرده ، و نکته ای از عقاید کلامی منسوب به او را نقل کرده است .
علت شهرت
...