دانشنامه اسلامی
شیوه تاریخ نگاری عمومی که شکل آغازین آن تألیفاتی مانند المبتدأ و المبعث و المغازی ابن اسحاق بود، در نیمه دوم سده سوم تحول و تکامل یافت و کمتر از یک سده بعد به اوج رسید.
کتاب ابوحنیفه دینوری
ابوحنیفه دینوری (متوفی ۲۸۲)، مورخ و ادیب و دانشمند ایرانی ، در الاخبار الطوال به تاریخ ایران پیش از اسلام و تاریخ اسلام بویژه در ایران و عراق پرداخته و سیر حوادث را از داستان آفرینش و انبیا و تاریخ کهن آغاز، و حوادث دوره اسلامی را از عصر فتوح تا روزگار معتصم عباسی (۲۱۸ـ۲۲۷) دنبال کرده است.وی اغلب خلاصه ای از روایات منابع مختلف را با لفظ «قالوا» عرضه کرده و از ذکر حوادث به ترتیب سال شمار و ذکر کامل اسناد خودداری نموده است.
تاریخ یعقوبی
تاریخ احمد بن اسحاق یعقوبی (زنده در ۲۹۲)، مورخ و جغرافی نویس ایرانی، نیز از قدیم ترین تاریخ های عمومی است.یعقوبی هم چون ابوحنیفه دینوری از شیوه تاریخی پیروی کرده و گزارشی جامع از روایات مختلف فراهم آورده و از این رو سلسله اسناد را به شیوه اخباریان ذکر نکرده است.
تاریخ طبری
...
