دانشنامه اسلامی
امیر کسی است که سرپرستی و زعامت کاری را بر عهده داشته باشد. محمل به کجاوه و هودج تعبیه شده بر روی شتر و نیز به کاروانی که هدایای کعبه همچون پرده آن و گاه پرده مسجد نبوی را حمل می کرده، اطلاق می شده است. امیر محمل عهده دار حمل و انتقال محمل حاوی هدایای کعبه و سرپرستی و حفاظت آن تا رسیدن به مقصد زیر نظر امیر الحاج بود.
پیشینه حرکت محمل به حجاز
در گزارش مشهور، آغاز حرکت محمل به حجاز را به سال ۶۴۵ یا ۶۴۸ق. و به دوران شجرة الدر ایوبی در مصر بازگردانده اند که در راس قافله ای بر محملی به شکل کجاوه به حج آمد. برخی احتمال داده اند که پیشینه این کار به پیش از اسلام یا آغاز اسلام برگردد؛ چنان که گزارشی از ارسال هدایا به بیت الله از سوی پیامبر حکایت دارد. البته در آن هنگام، به آن محمل گفته نمی شد. به گزارش بتنونی، در روز بیرون آمدن محمل از مصر، جشنی بزرگ که از دوران ایوبیان (حک: ۵۶۷-۶۴۸ق.) رسم شده بود، بر پا می گشت و محمل در خیابان های قاهره به حرکت در می آمد و مردم به تماشای آن می پرداختند. این محمل را که مرکب از حاجیان و هدایا بود، دسته ای از سپاه حفاظت می کرد.
تاسیس منصب امیر محمل
تا هنگام دولت ممالیک (حک: ۶۴۸-۹۲۳ق.) به رغم وجود محمل، منصبی به نام امیر محمل پدید نیامده بود و وظیفه او را امیر الحاج انجام می داد. در این دوران، این منصب پدید آمد. دارنده این مقام، کنار امیر الحاج و زیر نظر او، عهده دار قیادت محمل ویژه هدایا یا حمل پرده کعبه بود. برخی ظهور منصب امیر محملی در مصر را سال ۷۹۰ق. و امیر آن را اقبغا الماردینی و شماری دیگر پدید آمدن آن را سال ۷۹۲ق. و امیر محمل را زینی عبدالرحیم الرحمن بن منکلی معروف به بغا شمسی دانسته اند که کنار مبشق الشیخونی، امیر الحاج آن سال، حضور داشت. در دوران ممالیک، امیر حج به دو قسم امیر اول (امیر الرکب) و امیر ثانی تقسیم می شد و مقصود از امیر ثانی، همین امیر محمل بود.
مشهورترین امیران محمل
...
[ویکی حج] امیر محمل: به سرپرست کاروان حامل هدایای کعبه اطلاق می شود. وظیفه امیر محمل حمل و انتقال محمل حاوی هدایای کعبه و سرپرستی و حفاظت آن تا رسیدن به مقصد بوده است. آغاز حرکت محمل به حجاز به سال 645 یا 648ق از مصر به حجاز برمی گردد ولی بعضی پیشینه این کار را به پیش از اسلام یا آغاز اسلام می دانند؛ چراکه گزارشی از ارسال هدایا به کعبه از سوی پیامبر اسلام(ص) حکایت دارد ولی به آن محمل گفته نمی شد. این منصب در دولت ممالیک پدید آمد و دارنده این منصب در کنار امیر الحاج وظیفه ی رهبری محمل ویژه هدایا یا حمل پرده کعبه بود. با به وجود آمدن این منصب در مصر دولت های دیگر نیز با تقلید از مصر هدایای خود را همراه امیر محمل به مکه ارسال می کردند. مشهورترین محمل ها را می توان محمل مصر، عراق، شام، یمن و روم نام برد.
امیر کسی است که سرپرستی و زعامت کاری را بر عهده داشته باشد.محمل به کجاوه و هودج تعبیه شده بر روی شتر و نیز به کاروانی که هدایای کعبه همچون پرده آن و گاه پرده مسجد نبوی را حمل می کرده، اطلاق می شده است.امیر محمل عهده دار حمل و انتقال محمل حاوی هدایای کعبه و سرپرستی و حفاظت آن تا رسیدن به مقصد زیرنظر امیر الحاج بود.
در گزارش مشهور، آغاز حرکت محمل به حجاز را به سال 645 یا 648ق.و به دوران شجرة الدر ایوبی در مصر بازگردانده اندکه در راس قافله ای بر محملی به شکل کجاوه به حج آمد.برخی احتمال داده اند که پیشینه این کار به پیش از اسلام یا آغاز اسلام برگردد؛ چنان که گزارشی از ارسال هدایا به بیت الله از سوی پیامبر حکایت دارد.البته در آن هنگام، به آن محمل گفته نمی شد. به گزارش بتنونی، در روز بیرون آمدن محمل از مصر، جشنی بزرگ که از دوران ایوبیان (حک: 567-648ق.) رسم شده بود، برپا می گشتو محمل در خیابان های قاهره به حرکت درمی آمد و مردم به تماشای آن می پرداختند. این محمل را که مرکب از حاجیان و هدایا بود، دسته ای از سپاه حفاظت می کرد.
