دانشنامه اسلامی
به نمونه هایی از آیات قرآن کریم توجه کنید: «وَ إِذْ قالَ رَبُّکَ لِلْمَلائِکَةِ إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً قالُوا أَ تَجْعَلُ فِیها مَنْ یُفْسِدُ فِیها وَ یَسْفِکُ الدِّماءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَ نُقَدِّسُ لَکَ قالَ إِنِّی أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ»؛
بقره/سوره۲، آیه۳۰.
از موضوعات مهم در داستان حضرت آدم (علیه السلام)، خلافت او در روی زمین است، خلافتی که خدا پیش یا پس از خلقت او ((تعبیر قرآن در این مورد «انی جاعل» است، اگر جعل به قرینه برخی آیات دیگر به معنای «خالق» باشد، گفت وگو پیش از خلقت خواهد بود و اگر به معنای «قرار دادن» باشد، محتمل است این گفت وگو پس از آفرینش او انجام گرفته باشد و شاید احتمال دوم، نزدیک تر به ظاهر آیات است.)) آن را با فرشتگان در میان نهاد و به آنان گفت: من در روی زمین جانشینی می گذارم. در این هنگام با پرسش فرشتگان روبه رو شد و گفتند: آیا کسی را در زمین جانشین قرار می دهی که در آن فساد و خون ریزی می کند: «وَ إِذْ قالَ رَبُّکَ لِلْمَلائِکَةِ إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً قالُوا أَ تَجْعَلُ فِیها مَنْ یُفْسِدُ فِیها وَ یَسْفِکُ الدِّماءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَ نُقَدِّسُ لَکَ قالَ إِنِّی أَعْلَمُ ما لا تَعْلَمُونَ»؛
بقره/سوره۲، آیه۳۰.
مقصود از جانشینی آدم، نمایندگی او در روی زمین از جانب خداست و به اصطلاح، خلیفه خدا در زمین است؛ همان طوری که از نظر اعتقاد اسلامی، پیامبران و امامان، جانشینان خدا در روی زمین هستند؛ اما بسیار روشن است که معنای خلافت آدم یا تمام فرزندان او که در آینده خواهیم گفت، با مفهوم خلافت پیامبران و امامان، کاملاً متفاوت است.گاهی تصور می شود
الفرقان، ج۱، ص۲۸۰.
...