ابن هذیل علی بن عبدالرحمن

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «اِبْنُ هُذَیْل، علی بن عبدالرحمن بن هذیل فزاری اندلسی»، ادیب و نویسند سده 8 ق14/م است. آن چه درباره او می دانیم، از دوران حکومت محمد پنجم، ابن یوسف بن اسماعیل نصری، معروف به الغنی بالله (755-760 و 763-793ق) آغاز می شود و البته اگر کتاب های وی به دست ما نمی رسید، شاید این اندک اطلاع را نیز از او نمی داشتیم، چنان که حتی ابن خطیب که خود در دربار محمد پنجم بوده است، در تألیف مشهور خود، «الاحاطه» نامی از او نبرده است و این مسأله شاید بتواند نشانی از خردسالی وی در آن زمان باشد. محمد پنجم همانند دیگر سلاطین بنی نصر درگیری هایی با شاهان عیسوی قشتاله داشته است. از این روی وی برای شورانیدن مردم بر دشمن از تألیف کتابی که روح جنگاوری را در ایشان برانگیزد، استقبال می کرده و ابن هذل با نوشتن «تحفه الانفس»، نقش خود را در این زمینه به خوبی ایفا کرده است. وی کتاب دیگری نیز برای محمد پنجم، با عنوان «مقالات الادباء» نوشته است. بعدها محمد هفتم، معروف به مستعین از او خواست تا کتاب دیگری دربار جنگاوری بنویسد، اما این بار وی تنها به تلخیص اثر پیشین خود، «تحفه»، پرداخت و آن را «حلیه الفرسان» نامید. از این زمان به بعد هیچ گونه اطلاعی از او در دست نداریم.
وی در مقام یک ادیب، با آثار شرق اسلامی و همچنین حکمت یونان آشنا بوده و در جای جای کتب خود، برای تأیید گفته های خویش، به سخنان بزرگان استشهاد کرده است. در این میان می توان از افرادی چون متنبی، عنتره، بحتری، ابن نُباته و نیز بقراط، افلاطون و ارسطو نام برد. استفاده او از کتاب های قدما که عناوین برخی از آن ها را خود در آغاز تحفه یاد کرده است و همچنین آثاری همچون «کامل مبرد» و «عیون المعارف» مسعودی، که در جاهایی از کتاب هایش، از آن ها بهره برده است، چیره دستی او را در علم و ادب نشان می دهد.
وی همچنین در حدیث، دستی قوی داشته و در کتاب «عین الادب»، به ویژه در بخش نخست آن، علاوه بر شعر و حکمت، توانایی اش در حدیث نیز آشکار است. با در نظر گرفتن تمامی اوصافی که گذشت و با مدد گرفتن از متن کتاب هایش همچون «تحفه» و «عین الادب»، زبردستی او را می توان در جمع آوری، کنار هم قراردادن، اتفاد بجا و به عبارتی، فراهم آوری نکات و ظرایف ادب و علوم دیگر چون حدیث دانست.
1. تحفه الانفس و شعار سکّان الاندلس.
2. حلیه الفرسان و شعار الشجعان.
4. عین الادب و السیاسة وزین الحسب والریاسة.
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم