تترا

لغت نامه دهخدا

تترا. [ ت َ ] ( هزوارش ، اِ ) بلغت زند و پازند تابستان را گویند که در مقابل زمستان است. ( برهان ) ( از انجمن آرا ) ( از آنندراج ). هزوارش «تترا» پهلوی همین تابستان. ( حاشیه برهان چ معین ).
تترا. [ ت ِ ] ( اِ ) خروس کولی ، بدنوس. ( فرهنگ فرانسه به فارسی سعید نفیسی ) نوعی مرغ از خانوداه گالی ناسه که آن را بزبان عامیانه خروس کولی گویند. از پرندگان نسبةً بزرگ و قوی است با رنگی سیاه که سینه اش سبز زنگاری و شکمش سفید است. این مرغ در جنگلهای کوهستانی زندگی میکند و گوشت آن بسیار مطبوع است.
رجوع به خروس کولی شود.
تترا. [ ت ِ ] ( یونانی ، پیشوند ) مأخوذ از «تسارا» و «تتارا» ی یونانی بمعنی چهار و پیشاوندی است که با بسیاری از کلمات ترکیب میگردد و بیشتر در اصطلاحات علمی و بمعنی چهارتائی متداول است. چنانکه در شیمی برای نامگذاری ترکیبات چهارظرفیتی بکار میرود. مثلاً کربن که عنصری است چهارظرفیتی در ترکیب باکلر بصورت تتراکلرور کربن ظاهر میشود و در کلماتی چون «تتراکورد» بمعنی نوعی از چنگ های قدیم که دارای چهار سیم بود و «تتراداکتیل » چهارانگشتی و «تتراادر» چهاروجهی و «تتراسیلاب »، چهارسیلابی و «تتراپود» چهارپا و غیره آشکار میشود. رجوع به ترکیب های تترا شود.

فرهنگ فارسی

ماخوذ از تتارای یونانی به معنی چهار و پیشاوندی است که با بسیاری از کلمات ترکیب می گردد . و بیشتر در اصطلاحات علمی و به معنی چهارتائی متداول است .

دانشنامه عمومی

تترا ( انگلیسی: Tetra ) شرکت صنایع غذایی آلمانی است، که در سال ۱۹۵۱ تأسیس شد.
تترا (سرده). تترا با نام علمی Hyphessobrycon، یک سرده از ماهیان آب شیرین از خانواده کاراسینان است. این گونه ها از جمله ماهی های معروف به تترا هستند. این جنس در قلمرو نوتروپیکال از جنوب مکزیک تا ریو د لا پلاتا در آرژانتین پراکنش دارند. بسیاری از این گونه ها بومی آمریکای جنوبی هستند. در حدود شش گونه بومی آمریکای مرکزی و یک گونه به نام تترا مایا ( H. compressus ) بومی جنوب مکزیک است.
تمام گونه های تترا به حداکثر طول کلی حدود ۱٫۷–۹٫۶ سانتیمتر ( ۰٫۷–۳٫۸ اینچ ) می رسند. . تنوع تشریحی زیادی در این جنس وجود دارد. آنها عموماً شکل معمولی کاراسین ها را دارند، اما از نظر رنگ و فرم بدن بسیار متفاوت هستند، بسیاری از گونه ها دارای علائم سیاه، قرمز یا زرد متمایز بر روی بدن و باله های خود هستند. این گونه ها عموماً همه چیزخوار هستند و عمدتاً از سخت پوستان کوچک، حشرات، کرم های حلقوی و زئوپلانکتون ها تغذیه می کنند. هنگام تخم ریزی، آنها تخم های خود را پراکنده می کنند و هیچ کدام از گونه های تتراها نه از تخم ها و نه از بچه های خود محافظت نمی کنند.
این جنس بزرگ از کاراسین ها شامل بیش از ۱۵۰ گونه است. هنوز طبقه بندی سیستماتیکی بر روی تتراها انجام نگرفته است. شش گروه در این جنس تنها بر اساس الگوهای رنگی شناسایی شده اند. بدون هیچ تجزیه و تحلیل تبارشناسی ( فیلوژنتیکی ) از این جنس، گونه ها در این جنس قرار می گیرند، کارل اچ ایگنمن در سال ۱۹۱۷ بصورت ظاهری تشریحی تعریف کرد. با این تعریف، ماهی ها باداشتن یک باله چربی، خط جانبی ناقص، دو سری دندان در پره فک بالا و … شناسایی و در این دسته قرار می گرفتند.
این جنس تک تبار نیست. یک گروه تک تبار در تتراها فرض شده است که به آن تبار تترا رزی گفته می شود. این گروه بر اساس الگوی رنگ بندی و شکل باله های پشتی و مقعدی نرها است. تشخیص گروه های تک تبار در میان گونه های مختلف تترا به دلیل مشکل در یافتن شخصیت های مفید برای فرضیه روابط بین گونه ها پیچیده است.
نام سرده ای ( Hyphessobrycon ) ، تا حدودی منشأ نامشخصی دارد. قسمت دوم از واژه یونانی βρύκω ( گاز گرفتن ) گرفته شده است. اولی، از یک هیفسون ظاهری یونانی گرفته شده است، که ممکن است برای υπελάσσων ( کمی کوچکتر ) خطا باشد.
هیچ کدام از تقریباً ۱۰۰ گونه ماهی در این جنس توسط IUCN رتبه بندی نشده اند، اما بسیاری از گونه ها پراکنش های کوچکی دارند و حداقل یک گونه به نام تترای آتشی، به شدت در معرض خطر است. این گونه فقط در چند رودخانه و نهر در ایالت ساحلی ریودوژانیرو و در ایالت سائوپائولو دیده می شود. سه گونه دیگر نیز در برزیل به اسامی H. coelestinus , H. duragenys و H. taurocephalus به عنوان گونه های در معرض خطر شناخته شده اند.
تترا (ماهی). تترا نام رایج بسیاری از ماهی های کوچک آب شیرین است. خاستگاه تتراها آفریقا، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی و متعلق به خانواده بیولوژیکی کاراسینان و از زیر خانواده های سابق آن Alestidae ( "تتراهای آفریقایی" ) و قلم ماهیان هستند. کاراسینان با وجود یک باله کوچک چربی بین باله های پشتی و دمی از ماهی های دیگر متمایز می شود. بسیاری از آنها مانند نئون تترا ( Paracheirodon innesi ) ، رنگ روشن دارند و به راحتی در اسارت نگهداری می شوند. در نتیجه، آنها برای آکواریای خانگی بسیار محبوب هستند.
تترا یک اصطلاح طبقه بندی، فیلوژنتیک نیست بلکه کوتاه شده و مخفف Tetragonopterus ( چهارگوش باله ها ) است، نام تیره ای که قبلاً در مورد بسیاری از این ماهی ها به کار می رفت، که به معنای «باله مربع» ( به معنای واقعی کلمه، چهار طرفه ) در زبان یونانی است.
از آنجا که محبوبیت تتراها در بین ماهی داران بالاست، بسیاری از ماهی های نامربوط معمولاً به عنوان تترا شناخته شده است، از جمله گونه از خانواده های مختلف. حتی ماهی های بسیار متفاوت ممکن است تترا نامیده شوند. به عنوان مثال، زشت ماهی ( Hydrolycus scomberoides ) گاهی به نام «تترای خون آشام» نامیده می شود.
تتراها به طور کلی دارای بدنی فشرده ( گاهی عمیق ) ، دوکی شکل و معمولاً توسط باله های خود را شناسایی می شوند. آنها معمولاً دارای یک باله دمی هموسرکال ( یک باله دو لوب یا چنگال، دم که لوب های فوقانی و تحتانی آن دارای اندازه مساوی هستند ) و یک باله پشتی بلند دارای اتصال کوتاه به بدن ماهی است. علاوه بر این، تتراها دارای یک باله مقعدی طولانی هستند که از موضعی درست در پشت باله پشتی کشیده شده و به انتهای دانه شکمی انتهایی منتهی می شود و یک باله چربی گوشتی کوچک و گوشتی به صورت پشتی بین باله های پشتی و دومی قرار دارد. این باله چربی نشان دهنده چهارمین باله جفت نشده ماهی است ( چهار باله جفت نشده باله دم، باله پشتی، باله مقعدی و باله چربی است ) ، این چهار باله ریشه نام تترا است که در زبان یونانی به معنای چهار است. در حالی که این باله چربی به طور کلی یک ویژگی متمایز در تتراها در نظر گرفته می شود، ولی برخی از تتراها ( مانند تتراهای امپراتور، Nematobrycon palmeri ) فاقد این ضمیمه هستند. متخصصان در مورد عملکرد این باله چربی اختلاف نظر و بحث دارند و به دلیل کوچک بودن و کمبود شعاع متصل به ستون فقرات، در نقش آن در شنای ماهی شک دارند.