دانشنامه آزاد فارسی
تاریخ نگار و شاعر ایرانی. در روزگار شاه سلیمان صفوی به سر می برد و در امور دیوانی صاحب منصب بود. در ۱۰۷۷ ق، به سِمت مستوفی اوقاف یزد و در ۱۰۷۹ ق، به منصب نظارت اوقاف آن جا رسید. پس از درگذشت پسرش از کارهای دیوانی کناره گرفت و در ۱۰۸۱ق، به اصفهان رفت و سپس به عراق کوچید. در ۱۰۸۲ق، در بصره کتابی به نام جامع مفیدی در تاریخ صفویه تألیف کرد که بخش های بازماندۀ آن در ۳ جلد به کوشش ایرج افشار به چاپ رسید (تهران، ۱۳۴۰ش). پس از آن به هند رفت و در ۱۰۸۶ق، در دهلی نشیمن گزید. در ۱۰۸۸ ق، در اوجین (اوجان) به خدمت شاهزاده محمد اکبر، فرزند عالمگیر گورکانی، رسید و منصب دو صدی یافت و همراه او به مولتان رفت. در ۱۰۸۹، منصب وزارت و میرسامانی شاهزاده را عهده دار شد. در ۱۰۹۰ق، کتاب جامع مفیدی را در هند به پایان برد. محمد مفید در ۱۰۸۷ق، کتابی به نام مختصر مفید در احوال بلاد و ولایات ایران در دکن آغاز کرد و در ۱۰۹۱ق، در لاهور به پایان رساند. از دیگر آثارش: مجالس الملوک در زندگی نامۀ شاهان ایران از آغاز تا ۱۰۴۹ق است؛ دیوان شعر؛ شرح احوال که همان مقالۀ پنجم جامع مفیدی است.
