دانشنامه اسلامی
کتاب در شش بخش و سی وشش فصل تنظیم شده است که هر بخش مشتمل بر چند فصل است. شیوه نگارشی نویسنده بدین ترتیب است که اطلاعات تاریخی را بدون ذکر منبع آن نقل و منابع را در پاورقی کتاب ذکر می کند.
کتاب حاضر، سرگذشت کشورهای شرق نزدیک از پنج هزار سال پیش تا قرن حاضر است و در آن سعی شده است چگونگی سیر فرهنگ و تمدن و اعتلا و انحطاط مردم این کشورها، آداب و رسوم و سنن و آیین آنها تبیین شود. نویسنده در این راستا می کوشد تا درجه اوج ترقی این اقوام را در دوران سیر خویش، سهمی را که در پیشرفت نوع انسان داشته اند و ارتباط آنها را با باقی جهان، به ویژه غرب، روشن کند.
وی در فصل اول از بخش اول کتاب، درباره شرق نزدیک در مستقر جهانی خویش سخن می گوید و بیان می دارد که: «شرق نزدیک» مشتمل است بر سرزمین هلال خصیب با دو شاخه آن که عبارت است از بین النهرین (عراق کنونی)، سوریه، فلسطین و همچنین مصر، آناتولی (ترکیه)، و سرزمین ایران.
«شرق نزدیک»- که در اصل یک اصطلاح جغرافیایی اروپایی است که از باب توسع در مورد آن قسمت از آسیای جنوب غربی به کار می رفته است که به اروپا نزدیک تر است- بعدها در امریکا هم، که قسمت هایی از آن به شرق دور نزدیک تر است، اخذ و استعمال شده است. این استعمال همچنان رایج بود تا جنگ جهانی دوم که حکومت بریتانیا حوزه ای نظامی، که از ایران تا لیبی امتداد داشت، ایجاد کرد و نام آن را «شرق میانه»، که تا آن وقت به حکم سنت برای سرزمین هند و کشورهای مجاور آن به کار می رفت، نهاد، و مرکز ذخیره «شرق میانه» بر مبنای آن اصطلاح در قاهره تأسیس شد که بعدها تبدیل به طرح مشترک انگلیسی و امریکایی گشت؛ بدین گونه این اصطلاح جدید رسمیت یافت.
