دانشنامه اسلامی
باید توجه داشت که قرآن کریم کتابی عمیق و ذوبطون است و هر کس به حد ظرفیت وجودی خود می تواند از آن بهره مند شود و ائمه علیهم السّلام نیز آیات کریمه ی قرآن را برای همه ی افراد یکسان معنی نمی کردند؛ برای برخی طبق ظاهر قرآن معنی می فرمودند و برای برخی بر اساس باطن آن و این بستگی به تحمل آن افراد داشت. اما مقصود ما در اینجا از فهمیدن قرآن، درک معانی آن به مقدار آشکار شدن ظاهر کلام برای انسان است و درک تمام بطون، مخصوص پاکان و معصومان می باشد.
برخی از اخباریون خواسته اند از احادیثی مانند حدیث: «إِنَّمَا یَعْرِفُ الْقُرْآنَ مَنْ خُوطِبَ بِه»؛ همانا قرآن را آن کسی فهمد که به او خطاب شده. بهره جسته و استدلال کنند که قرآن قابل فهم برای عده خاصی مثل پیامبر و ائمه علیهم السلام می باشد و دیگران نمی توانند از آن استفاده کنند.
بعد از مطرح شدن چنین بحثی از طرف برخی اخباریون، بحث امکان فهم قرآن در میان دانشمندان مطرح شد. مفسران با پاسخ های مستدل، نکاتی را در فهم این گونه احادیث برای اخباریون متذکر شدند:
الف. هادی و مبیّن بودن قرآن:
آیاتی که بیان کننده هدایتگر بودن قرآن، بر همه ی افراد جامعه می باشد و قرآن را کتابی روشن و روشنگر و رحمت برای تمام بشریت معرفی می کند:
«...فَقَدْ جاءَکُمْ بَیِّنَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَ هُدیً وَ رَحْمَةٌ...»؛ ...اینک آیات و دلایل روشن از جانب پروردگارتان و هدایت و رحمت برای شما آمد!...
