لغت نامه دهخدا
چون شوم نابود از غم باز بهر سوختن
عشق از آب و گل پروانه تخمیرم کند.منیر ( از آنندراج ) ( ازبهار عجم ).- تخمیر اربعین ؛ کنایه از مدت خلقت آدم است. ( انجمن آرا ). مأخوذ است از حدیث : خمرت طینة آدم َ بیدی اربعین صباحاً. ( احادیث مثنوی ص 198 ) .
- ضمیر محبت تخمیر ؛ دلی که با محبت سرشته شده باشد. ( ناظم الاطباء ).
|| شرم داشتن. ( آنندراج از منتخب اللغات ). || ( اصطلاح بیوشیمی ) بعضی از یاخته ها در محلهایی زندگی می کنند که اکسیژن به آنها نمیرسدیا بمقدار بسیار کم میرسد و آنها را «بی هوازی » نامند. در تجزیه غذاها به مولکولهای ساده ، اکسیژن هوای آزاد مداخله ندارد ولی تجزیه صورت می گیرد و گازهایی خارج می شود که یکی از آنها گاز کربنیک است. مجموع این اعمال را تخمیر می گویند. پس یاخته های بی هوازی موجب تخمیر می شوند... تنفس و تخمیر از نظر شیمیایی اعمالی هستند که گرما خارج میکنند و آنها را گرماده گویند و از نظر فیزیولوژی اعمالی هستند که انرژی لازم را در دسترس یاخته ها میگذارند. ( از گیاه شناسی گل گلاب ص 46 ).
تقریباً تمام فنومن های حیاتی به تخمیرات بستگی دارند. ممکن است این مواد تخمیری نتیجه دفع عمل تغذیه ای ماده زنده باشد و یا آنکه مواددفعی ، برای تبدیل عناصر مواد غذایی محیط ماده زنده ، به مواد قابل جذب مفید واقع شود. عمل هضم در همه موارد عبارت از نتیجه تخمیر است که غذا را قابل جذب وسپس قابل تحلیل می سازد. حتی عمل تنفس یک نوع تخمیر است که بوسیله یک اکسی داز ، آهن هموگلوبینی و غیره حاصل می شود. بسیاری از یاخته ها عامل تخمیرند زیرا که آنها در پروتوپلاسم خود، مایه تخمیر را که جاذب شیره غذایی محیط است به وجود می آورند. بدین طریق است وضع باکتری ها. ولی باکتری ها مایع تخمیری را که به وجود می آورند مربوط به طبیعت آنهاست ، ولی اگر انگل موجود زنده ای شوند نتیجه عمل تخمیر آنها به صور مختلف است که گاهی به زندگی آن موجود لطمه ای نمیزنند و زمانی مناسب با آن موجودات زنده هستند و گاهی هم موجب ایجاد بیماریهای عفونی در موجود زنده می گردند که این حالت اخیر را تخمیر غیرعادی ( تخمیر مرضی ) و حالت پیشین را تخمیر عادی گویند، چنانکه اغلب در لوله های گوارشی تخمیرهای عادی نقش خاصی برای پیش گیری از حملات میکروبهای پاتوژن دارند. ولی در عفونت ها این تخمیرات غیرعادی می توانند در جایهای دیگری از نسج های مخاطی ، نسج های عضلانی ، نسج های غده ای و غیره را اشغال کنند و این جذب زیان آور مواد تخمیری علائم عمومی امراض عفونی است.
