حفظ

لغت نامه دهخدا

حفظ. [ ح ِ ] ( ع مص ) نگاه داشتن. نگه داشتن. نگاهداشت. نگهداری. نگهداشت. گوش داشتن. حیاطة. وقایة. حراست. صیانت. محافظت ، حرس. بقو. بقاوت. نگاهداری کردن. نگهداری کردن. بازداشتن شیئی از زیان و هلاک : احسن اﷲ حفظک و حیاطک. ( تاریخ بیهقی ص 298 ).
حفظ و عون خدای عزّوجل
بر سر و تنش خود و خفتان باد.مسعودسعد.از حفظ و عون یزدان در گرم و سرد دهر
بر شخص عالی تو شعار و دثار باد.مسعودسعد.و ضبط مسالک و حفظ ممالک... بسیاست منوط. ( کلیله و دمنه ). بذات خویش بحفظ خزانه جواهرقیام کرد. ( ترجمه تاریخ یمینی ).
- حفظ آبرو کردن ؛ محافظت حسن شهرت خود کردن و آن را نگاه داشتن.
- فی حفظاﷲ، او فی کنف اﷲ و فی حرزاﷲو فی ستراﷲ ؛ خدانگاهدار. خدانگهدار.
|| نگاهبانی. نگهبانی.
- حفظ سر ؛ کتمان سر. رازپوشی. پوشیدن راز.
|| از بر بکردن. ( تاج المصادر بیهقی ). از برکردن. فراگرفتن. برکردن. یاد گرفتن. ( زوزنی ). بیاد گرفتن. نگاه داشتن. [ در همین معنای از بر کردن ]. و در فارسی آنرا با شدن و کردن صرف کنند. بیاد سپردن. بخاطر سپردن. الحفظُ ضبطُالصوَر المدرکة. ( تعریفات ) :
زمانه گفته من حفظ کرد و نزدیک است
که اخترانش بر آفتاب و مه خوانند.مسعودسعد.و بحقیقت بباید دانست که فائده درفهم است نه در حفظ. ( کلیله و دمنه ). || هوشیاری. ( منتهی الارب ).
- حفظ مال ؛ چرانیدن شتران و گوسفندان را. ( منتهی الارب ).
|| ( اِ ) یاد. مقابل نسیان. || حافظه. قوه حافظه : مفاصل را تیز گرداند و حفظ را تیز کند و دل را قوت دهد. ( نوروزنامه ).

فرهنگ معین

(حِ ) [ ع . ] ۱ - (مص م . ) نگاهبانی کردن ، نگه داری کردن . ۲ - به ذهن سپردن ، در حافظه نگاه داشتن . ۳ - (اِ. ) یاد، ذهن . ۴ - جلوگیری از ایجاد خدشه یا آشفتگی .

فرهنگ عمید

۱. نگهبانی کردن، نگهداری کردن.
۲. جلوگیری از نابود شدن چیزی.
۳. یاد گرفتن و ازبر کردن شعر یا مطلبی.

فرهنگ فارسی

نگهداری کردن، جلوگیری کردن ازنابودشدن
۱ - ( مصدر ) نگاهبانی کردن نگهداری کردن چیزی را. ۲ - ( اسم ) نگهبانی نگهداری: (وی بر حفظ مقام خود قادر نیست ) ۳ - ( مصدر ) بیاد سپردن از بر کردن بیاد داشتن : حفظ شعر . ۴ - ( اسم ) یاد : از حفظ نطق کرد . ۵ - حافظه : حفظش قوی است . یا حفظ تماس . نگهداری و ادام. تماس با قوای خودی. یا حفظ صحت . بهداشت حفظ الصحه . یا حفظ عهد . امتثال واجبات و دوری از محرمات . یا حفظ غیب . پاس خاطر شخص غایب داشتن .

فرهنگستان زبان و ادب

{save} [رایانه و فنّاوری اطلاعات] یکی از زیرگزینه های پرونده که برای ذخیره کردن شکلِ موجودِ پرونده در حافظه به کار می رود متـ . حفظ کردن

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حفظ در دو معنا استعمال شده است.از حفظ به معنای نخست به مناسبت در بابهایی نظیر جهاد، ودیعه، اطعمه و اشربه و حدود سخن گفته اند.۱-مراقبت و نگهداری کردن از کسی یا چیزی.۲-به یاد سپردن.
حفظ به معنای نخست عبارت است از نگهداری و محافظت کردن از کسی یا چیزی به منظور دفاع از آن یا جلوگیری از وارد آمدن آسیب به آن.
احکام حفظ به معنای نخست
حکم حفظ و نیز چگونگی آن بر حسب متعلق حفظ، از قبیل جان، آبرو، مال و امانت، متفاوت است.
← حفظ جان
← احکام حفظ به معنای دوم
...
[ویکی الکتاب] معنی حَفِظَ: حفظ کرده(حفظ:ضبط کردن صورت آن چیزی است که برای ما معلوم شده است ، بطوری که هیچ دگرگونی و تغییری در آن پیدا نشود)
معنی ﭐحْفَظُواْ: حفظ کنید
معنی رِعَایَتِهَا: حفظ آن - رعایت آن
معنی تَتَّقُونَ: می پرهیزید - خود را حفظ می کنید
معنی لَا یَتَّقُونَ: نمی پرهیزند - خود را حفظ نمی کنند
معنی وَقَانَا: ما را حفظ کرد - ما را نگه داشت
معنی وَقَاهُ: او را حفظ کرد - او را نگه داشت
معنی وَقَاهُمْ: آنان را حفظ کرد - آنان را نگه داشت
معنی یَعْصِمُکُم: شما را نگه می دارد - شما را حفظ می کند
معنی ﭐعْتَصِمُواْ: چنگ زنید-خود را حفظ کنید
معنی ﭐسْتُحْفِظُواْ: ازآنان خواسته شده بود حفظ کنند(با جدیت)
تکرار در قرآن: ۴۴(بار)
نگاهداری. مراقبت. هیچ کس نیست مگر بر او نگهبانی هست حفیظ: به معنی حافظ و مبالغه است . * برای انسان از پس و پیش تعقیب کنندگانی هست او را از امر خدا حفظ می‏کنند. ظاهراً مراد از «امر اللّه» تصادفات و بلاها است اگر از معقبات مراد ملائکه باشد قهراً به اعتبار جماعت است و تأنیث لقطی است یعنی جماعت معقّبات در «تلو» گذشت که صفت ملائکه با الف و تا جمع بسته نمی‏شود . با توجّه به آیه قبل که حاکی از علم و اطلاع خدا از اعمال بندگان است می‏شود گفت که این تعقیب کنندگان نویسندگان اعمال و در عین حال حافظ انسان اند نظیر آیه . * ممکن است مراد از «رسلنا» همان «حفظة» بوده باشند در این صورت با ملاحظه آیه «وَاِنَّ عَلَیْکُمْ لَحافِظینَ...»که گذشت معنی و هم کاتب‏اند و هم آنها هستند که وقت رسیدن مرگ، انسان را قبض می‏کنند. و این منافی «یَتَوّفاکُمْ مَلَکُ الْمَوْتِ»نیست زیرا خدا توفّی را هم به خود و هم به رسل و هم به ملک الموت داده است مثل خدا باغ را آبیاری کرد، من کردم، باغبان کرد.