سفیه

لغت نامه دهخدا

سفیه. [ س َ ] ( ع ص ) نادان و کم عقل. ( غیاث ) ( آنندراج ). نادان. ج ، سفهاء. ( مهذب الاسماء ). بی خرد. ( ترجمان القرآن ترتیب عادل بن علی ) :
چکنم گر سفیه را گردن
نتوان نرم کردن از داشن.لبیبی.مگر زین ملحدی باشد سفیهی
که چشم سرش کور و گوش دل کر.ناصرخسرو.نه چو او در شتاب طبع سفیه
نه چو او در درنگ رای حلیم.مسعودسعد.و کفشگران درغابش و کلاه گران آوه و جولاهگان قم و سفیهان ورامین را به بهشت فرستد. ( کتاب النقض ص 583 ).
خاقانی را اگر سفیهی
هنگام جدل زبان فروبست.خاقانی.گر بد گوید ترا سفیهی
چاره نبود بجز شنیدن.( از جوامعالحکایات ).شعله میزد آتش جان سفیه
کآتشی بود الولد سرابیه.مولوی.نگه کرد رنجیده در من فقیه
نگه کردن عاقل اندر سفیه.سعدی.ای سفیه لایعلم شیر را با تو چه مناسبت است. ( گلستان سعدی ). || آنکه قدر مال را نداند. || مسرف و تباه کار. ( آنندراج ) ( منتهی الارب ). || جامه سست باف : ثوب سفیه. ( منتهی الارب ).
- زمام سفیه ؛ مهار ناراست و مضطرب. ( منتهی الارب ).
- مهار سفیه ؛ مهار ناراست و مضطرب. ( آنندراج ).

فرهنگ معین

(سَ ) [ ع . ] (ص . ) ۱ - نادان . ۲ - احمق . ۳ - ابله .

فرهنگ عمید

۱. نادان، بی خرد.
۲. بی حلم.
۳. بدخو.

فرهنگ فارسی

نادان، بی خرد، بی حلم، بدخو، سفائ جمع
( صفت ) ۱ - نادان بی اطلاع . ۲ - ابله احمق کم عقل جمع سفهائ .

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سفیه (فقه). ناتوانی در حفظ مال بر اثر سبک عقلی را سفاهت گویند. از احکام سفیه به تفصیل در باب حجر و از معامله سفهی در باب تجارت سخن گفته‏اند.
سفاهت در لغت به معناى سبک عقلى و نقصان خرد آمده است. به فرد داراى سفاهت «سفیه» گویند.
مراد از سفاهت در فقه
مراد از سفاهت در کلمات فقها، سبک عقلى و کم خردی نسبت به حفظ مال است. بنابر این، در فقه به کسى سفیه گویند که به جهت سبک عقلى فاقد حالت و ملکه حفظ مال است و در نتیجه اموال خود را به مصارفى غیر عقلایی مى‏رساند و آنها را به هدر مى‏دهد و در معاملاتش مصلحت اندیشی ندارد و به راحتى فریب مى‏خورد و در به دست آوردن مال و هزینه کردن آن، شیوه و روشى جداى از شیوه عقلا دارد.
مسالک الأفهام ج۴، ص۱۵۱-۱۵۲.
آیا کسى که در امور خیر مانند ساختن مسجد، پل، مدرسه، مهمانی دادن و صدقات بیش از اندازه‏اى که لایق شأن او است صرف مى‏کند، سفیه به شمار مى‏آید یا نه؟ مسئله محل اختلاف است. قول دوم به مشهور نسبت داده شده است.
مسالک الأفهام ج۴، ص۱۵۲.
...