لغت نامه دهخدا
همه هریک به خود ممکن بدو موجود و ناممکن
همه هریک به خود پیدا بدو معدوم و ناپیدا.ناصرخسرو.دشمنت را که جانش معدوم است
حال بد جز به کالبد مرساد.خاقانی.مریم طاهره را... و انجیل معظم را به حضرت علیا... شفیع می آورد که یاد بنده سیماب دل بعدالیوم سیماب وار از میان انگشت فرماید فروگذاشتن و او را معدوم پنداشتن. ( منشآت خاقانی چ محمد روشن ص 84 ). اخبار عدل نوشروانی در حذای آن مکتوم بود و آثار عقل فریدونی در ازای آن معدوم نمود. ( جهانگشای جوینی ج 1 ص 2 ).
هر آن ساعت که با یاد من آید
فراموشم شود موجود ومعدوم.سعدی.غم موجود و پریشانی معدوم ندارم
نفسی می زنم آسوده و عمری به سر آرم.سعدی.- معدوم الذات ؛ هستی نابودشده. که هستی خود را از دست داده : به مایه هزار عتاب ، سایه یک محبت معدوم الذات نگردد.( منشآت خاقانی چ محمد روشن ص 205 ). القصه بعد از چهل شبانه روز بیماری که این ضعیف به سایه معدوم الذات و نقطه موهوم الصفات ماننده شده بود... جهد آن کرد که این کالبد خاکی را به حدود آذربیجان بازرساند. ( منشآت خاقانی چ محمد روشن ص 285 ).
- معدوم العوض ؛ مفقودالبدل. ( مجموعه مترادفات ). بی بدیل. بیمانند: اما بای حال بهتر از آن است که نقد زندگانی که مفقودالبدل و معدوم العوض است صرف تحصیل سایر علوم که فی الحقیقت از اسباب تحصیل علم اخلاقند نمایند. ( مجموعه مترادفات ص 340 ).
- معدوم بودن ؛ نیست بودن و نابود بودن. ( ناظم الاطباء ).
- معدوم شدن ؛ نیست شدن و ناپدید گشتن. ( ناظم الاطباء ) :
منسوخ شد مروت و معدوم شد وفا
وز هر دو نام ماند چو سیمرغ و کیمیا.عبدالواسع جبلی.کس نیاید به زیر سایه بوم
ورهمای از جهان شود معدوم.سعدی.- معدوم کردن ؛ نیست کردن. نابود کردن. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ).
|| ( اصطلاح فلسفی ) چیزی است که در عالم خارج تقرر و وجود ندارد و در اعدام امتیازی نیست و امتیاز آنها به ملکات آنهاست و آنچه معدوم شود بازگشت نکند. ( فرهنگ علوم عقلی جعفر سجادی ).
