لغت نامه دهخدا
سبک باغبان می بشاپور داد
که بردار از آن کت آید بیاد.فردوسی.چنین گفت با باغبان شهریار
که این مهره امروز آید بکار.فردوسی.چنین داد پاسخ ورا باغبان
که ای نامور مرد شیرین زبان.فردوسی.باغبانی بباید آن بت را
با یکی پاسدار چوبک زن.فرخی.بشب در باغ گویی گل چراغ باغبانستی
ستاک نسترن گوئی بت لاغر میانستی.فرخی.یکی باغبان اندر آن باغ بود
دل سختش و دیده زاغ بود.اسدی.من جسته چو باغبان پس این
بنشسته چو گربه در پی آن. خاقانی.چو گردد باغبان خفته بیدار
بباغ اندر نه گل بیند نه گلزار.نظامی.شاهد باغ است درخت جوان
پیر شود بشکندش باغبان.نظامی.بلبلان نیک زهره میدارند
با گل از دست باغبان گفتن.سعدی ( طیبات ).باغ بین را چه غم که شاخ شکست
باغبان راست غصه ای گر هست.اوحدی.چو گل بدامن از این باغ میبری حافظ
چه غم ز ناله و فریاد باغبان داری.حافظ.چو دید روی تو نرگس ز باغبان پرسید
شقایقست که بشکفت یا گل رخسار.عماد. || کلمه باغ در این بیت بمعنی نگهدارنده باغ و اسم فاعل از بغی آمده است و شاعر بتکلف خواسته است صنعت جناس بیاورد :
دل باغی باغیم باغ دایم
تو در باغ بانی و در باغبانی.کمال الدین خواجو ( از شرفنامه منیری ).- امثال :
صورت حال و خصم خاقانی
مثل مار و باغبان افتاد.خاقانی. باغبان را وقت میوه گوشها کر میشود.
