جاجیم

لغت نامه دهخدا

جاجیم. ( اِ ) رجوع به جاجم شود.

فرهنگ معین

(اِ. ) نوعی فرش که از نخ های رنگین پنبه ای یا پشمی بافته می شود.

فرهنگ عمید

۱. پارچۀ کلُفت شبیه پلاس.
۲. نوعی فرش بدون پرز با ضخامتی نازک تر از پلاس که از نخ های رنگین پنبه ای یا پشمی بافته می شود.

فرهنگ فارسی

پارچه کلفت شبیه پلاس، نوعی ازفرش که ازپلاس نازکتر، است و آنراازنخهای رنگین پنبهای یاپشمی میبافند
( اسم )۱- فرشی که آنرااز نمد الوان دوزند ۲- اراک وبروجرد ) بافته ای ازپشم تابید. الوان که بسیار زبر و خشن است و بیشتر برای پیچیدن رختخواب و مانند آن بکاررود.

دانشنامه آزاد فارسی

دست بافته ای سنتی که برای زیرانداز، روکرسی و رختخواب پیچ استفاده می شود. در سال های اخیر برای تهیۀ رومبلی و انواع کیف و ساک نیز به کار می رود. ابزار کار جاجیم بافی بسیار ساده و ابتدایی، بیشتر از جنس چوب، ریسمان، و میخ فلزی است. این ابزار عبارت اند از سه پایۀ جاجیم بافی، هاف، چوبی برای جداکردن تارهای زیر و رو؛ کجو، چوبی برای بالا آوردن تارهای زیر؛ مِتید، چوبی برای جلوگیری از درهم رفتن و مخلوط شدن تارها؛ دفتین، چوبی برای ضربه زدن جهت تراکم پودها. جاجیم به دو گونه بافته می شود: ساده و گل دار. نوع سادۀ آن را پلاس گویند که هیچ نقشی ندارد. نوع گل دار جاجیم، با توجه به کاربرد آن، به دو صورت پشمی و ابریشمی بافته می شود. جاجیم ابریشمی برای برخی از پشتی ها و کیف های ظریف استفاده می شود. روش بافت جاجیم در دستگاه بافندگی مثل روش بافت در دستگاه ساده نساجی دو وَردی است به این طریق که در مرحلۀ اول تارهایِ رو، بالا قرار می گیرند و پود از بین چلّه عبور می کند و در مرحلۀ دوم تارهای زیر بالا قرار می گیرند و پود از بین چلّه عبور می کند. طرح های جاجیم با نام های گوناگونی همچون: بادامی، نگین انگشتر، افشار، جفت بوته، خشتی، ناخن بز، راه راه، سیرکا، و گل و غنچه خوانده می شوند. در ایران جاجیم های آذربایجان، به ویژه خلخال، معروف است. در دیگر مناطق از جمله مشکین شهر، در بین عشایر مغان و شاهسون و نیز در ایلات شمال خراسان، جاجیم بافی و پلاس بافی رواج دارد.

ویکی واژه

نوعی فرش که از نخ‌های رنگین پنبه‌ای یا پشمی بافته می‌شود.