عدة الأکیاس فی شرح معانی الأساس عنوان کتابی است که توسط احمد بن محمد بن صلاح شرفی تألیف شده و به بررسی مباحث کلامی زیدیه می‌پردازد. این کتاب به زبان عربی نوشته شده و خلاصه‌ای از اثر دیگر نویسنده به نام شفاء صدور الناس بشرح معانی الاساس است.
ساختار کتاب:
کتاب در دو جزء تدوین شده است:
جزء اول: شامل مقدمه‌ای که به معرفی مخطوطات و شرح حال مؤلف می‌پردازد و سپس به مباحث مقدماتی علم کلام می‌پردازد. این بخش به هفت فصل تقسیم شده و شامل مباحثی نظیر تعریف علم کلام، حسن و قبح، و دیگر مباحث مربوط به عقل و تصورات است.
جزء دوم: به مباحث مرتبط با نبوت و قیامت می‌پردازد و شامل توضیحات در مورد عقاید زیدیه است.
گزارش محتوا:
جزء اول:
توحید: بحث از تعریف توحید و حدوث عالم، و بیان اینکه اولین مخلوق خداوند هوا است. همچنین، مباحثی درباره صفات الهی، عرش، کرسی و تحریم تفکر در ذات الهی مطرح می‌شود.
عدل: تبیین حقیقت حسن و قبح و بررسی دیدگاه‌های مختلف در این زمینه، از جمله نظرات امامیه و زیدیه.
جزء دوم:
نبوت: بحث درباره ضرورت ارسال رسولان و دیدگاه زیدیه در مورد نبوت. نویسنده به اعتقادات خاص زیدیه اشاره می‌کند، از جمله اینکه پیامبر اسلام پیش از بعثت مکلف به شرع بوده و ملائکه از انبیا افضل هستند.
شریعت: بررسی ادله شریعت، شامل کتاب و سنت و همچنین قیاس.
قیامت: مباحثی در مورد بعث، حساب، میزان و خلق بهشت و دوزخ.
وضعیت کتاب:
این اثر با استفاده از دو نسخه خطی تصحیح شده و فهرست مطالب هر یک از اجزا در انتهای مطالب همان جزء آمده است. محتوای کتاب به‌طور کلی به تبیین و تشریح عقاید زیدیه در زمینه‌های مختلف کلامی و اعتقادی می‌پردازد و سعی دارد تا دیدگاه‌های مختلف را در این زمینه‌ها بررسی کند.
این کتاب به عنوان یک منبع مهم در فهم اعتقادات زیدیه و مباحث کلامی مرتبط با آنها به شمار می‌رود و برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و کلام اسلامی ارزشمند است.
