صغانیان به معنای چغانیان است و معرب (عربیشده) این واژه به شمار میرود. چغانیان یک امیرنشین کوچک در کرانه راست رودخانه آمودریا در جنوب سمرقند بود و مردم آن از تبار ایرانی بودند.
موقعیت جغرافیایی: چغانیان به ناحیهای در جنوب سمرقند اشاره دارد و امروزه تقریباً مطابق با ولایت سرخاندریا (مرکز آن شهر ترمذ) در جنوب ازبکستان است.
تاریخ: چغانیان در زمانهای مختلف تحت نفوذ چندین حکومت قرار داشت، از جمله کوشانیان و ساسانیان، و در دوران هفتالیان به عنوان یکی از مراکز مهم شناخته میشد.
فرمانروایان: در چغانیان، فرمانروایان محلی به نام چغانخدات معروف بودند و این منطقه دارای استقلال نسبی بود، هرچند تحت نفوذ ساسانیان قرار داشت.
اقتصاد و فرهنگ: چغانیان به خاطر کشت زعفران معروف بود و در دوران خود دارای بازارها و مساجد زیبا و آب و هوای مناسب بود. در قرون وسطی، این ناحیه دارای تعداد زیادی روستا و مراکز اقتصادی فعال بود.
زبان و فرهنگ: نام چغانیان در پارسی میانه به صورت چغانیگان ذکر شده است و این منطقه به خاطر تاریخ و فرهنگ غنی خود شناخته میشود.
تحولات تاریخی: با گذشت زمان و به ویژه پس از حمله مغولها، این منطقه به تدریج از اهمیت خود کاسته و در نهایت به عنوان صغانیان یاد میشود.