واژه یُوعَظُونَ از ریشه ثلاثی مجرد وعظ مشتق شده و در ساختار صرفی، فعل مضارع مجهول برای جمع مذکر غایب است. معنای اصلی این کلمه موعظه میشوند یا پند و اندرز داده میشوند میباشد. این ریشه در زبان عربی بر مفهوم بازداشتن و منع کردن از کاری ناپسند، همراه با زیرکی و ترساندن از عواقب آن، دلالت دارد. همچنین در کاربردهای قرآنی و ادبی، وعظ اغلب بهصورت تذکر نرم و بیان خیرخواهانهای به کار میرود که دل شنونده را برای پذیرش حقایق و عمل به کارهای نیک آماده میسازد.
ریشه وعظ در قرآن کریم ۲۵ بار در قالبهای مختلف فعلی و اسمی تکرار شده که نشاندهنده جایگاه مهم این مفهوم در مباحث تربیتی و اخلاقی است. از جمله مشتقات این ریشه میتوان به موعظه، عظة و واعظ اشاره کرد که هر یک در بافتارهای گوناگون، بر جنبههایی از هدایت، ارشاد و یادآوری مفاهیم ارزشمند اخلاقی تأکید دارند. کاربردهای قرآنی این ریشه عموماً همراه با ملایمت و نرمش است تا تأثیر بیشتری بر مخاطب بگذارد.
در مجموع، یُوعَظُونَ بیانگر حالتی است که در آن گروهی از افراد بهصورت غیرمستقیم و با زبانی نرم و اثرگذار، از اعمال نادرست بازداشته میشوند و به سوی نیکیها و فضایل راهنمایی میگردند. این فرآیند علاوه بر بعد تربیتی، دارای جنبههای روانشناختی عمیقی است که هدف نهایی آن تأثیرگذاری بر دل و جان انسانها و ایجاد تحول درونی در جهت کمال اخلاقی میباشد.