دود به ذرات معلقی اطلاق میشود که ناشی از احتراق ناقص سوخت هستند. اگرچه تعاریف مختلفی از این پدیده وجود دارد، اما عمدتاً به دلایل غیر از سوختن مرتبط میشود. فرمول احتراق کامل به صورت زیر است: (g) CO2 + H2O که به بخار آب و کربن دیاکسید تبدیل میشود. این واژه از زبان فارسی میانه نشأت گرفته است. این پدیده از زمان کشف آتش برای انسانها مفید بوده و به نوعی اولین وسیله ارتباطی میان انسانها به شمار میرفته است. در طول تاریخ، در کشورهای مختلف برای اعلام حملات نظامی، جشنها، عزاداریها و سایر فعالیتها از آن استفاده میشده است. استنشاق آن به طور کلی برای سلامتی انسان خطرناک است. انواع مختلف آن میتوانند تأثیرات منفی بر روی ریهها، قلب، چشمها و عروق داشته و حتی موجب پوکی استخوان شوند. با این حال، دود درمانی یکی از روشهای درمانی در طب سنتی ایران به شمار میرود. امروزه نیز از اسپند برای گندزدایی استفاده میشود و در همین راستا، از دود برای افزایش ماندگاری و گندزدایی در ماهی دودی بهرهبرداری میشود.

دود
لغت نامه دهخدا
دود. [ دَ ] ( ع مص ) کرم افتادن در طعام. ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). کرمناک شدن طعام. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ).
دود. ( ع اِ ) کرمان. ج ِ دودة. ( زمخشری ). ج ِ دَودَة. ( منتهی الارب ) ( مقدمه لغت میرسید شریف جرجانی ص 1 ). کرم. ج، دیدان. ( ناظم الاطباء ) ( السامی فی الاسامی ). به معنی کرمها و این اسم جمع است و واحد آن دودة که به معنی یک کرم است. ( آنندراج ) ( غیاث ). در عربی کرم را گویند. ( از برهان )
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. [قدیمی، مجاز] ناله.
* دود دادن: (مصدر متعدی ) چیزی را نزدیک دود یا میان دود قرار دادن برای خشکانیدن آن.
* دود زدن: (مصدر لازم ) [عامیانه]
۱. دود کردن، دود پخش کردن چیزی که در حال سوختن است.
۲. دود پس دادن چراغی که با نفت می سوزد.
* دودودم: [عامیانه، مجاز] دایر بودن بساط چای و قلیان و پخت و پز و لوازم مهمانی.
کرم ها.
فرهنگ فارسی
( اسم ) کرم
اسم هندی لبن است.
دانشنامه آزاد فارسی
مخلوطی قابل مشاهده از ذرّه های جامد معلق در گاز، معمولاً دربردارندۀ ذرات ریز کربن یا هیدروکربن.
دود (کتاب). دود (کتاب)(Dym)
رمانی از ایوان تورگنیف، به زبان روسی، منتشرشده در ۱۸۶۷. داستان در بادن بادن، بیرون از روسیه، اتفاق می افتد. لیتوینوف، که از محفل روس ها دوری می گزیند و به فکر بازگشت به روسیه به همراه نامزدش، تاتیانا شستووا، و ازدواج با اوست، زنی را که پیش از این یک بار پیشنهاد ازدواج او را رد کرده بود و اکنون همسر افسری جوان است، می بیند. این زن جذاب و زیبا، ایرینا پاولونا، که بر محفل روس های خارج از کشور حکم می راند، بر آن می شود که باری دیگر لیتوینوف را به خود جذب کند. لیتوینوف در دام می افتد و نامزدش دلزده به روسیه بازمی گردد، اما ایرینا از ازدواج با او سر باز می زند. لیتوینوف به روسیه بازمی گردد و پس از چندی ممارست نشان دادن از خود و پیشرفت در کار، موفق می شود دل تاتیانا را نرم و با او ازدواج کند. عنوان دود برای داستان بدین معنی است که پس از شکست دوم، دنیا و آخرت لیتوینوف در هاله ای از دود پوشانده شده بود و در پایان، با روی نمودن خوشبختی، همه چیز روی زیبا و ملموس خود را بر او گشود. دود غیر روسی ترین رمانِ رمان نویسی روسی است که هرگز روسیه و مردمان آن را از درون نکاویده بود.
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] دود: مادّه ای شبیه بخار،که پدید آمده از سوختن اجسام است.
از عنوان دود، در باب های طهارت، صلاة و صوم به کار رفته است.
احکام دود
۱)بنابر قول مشهور، آتش با تبدیل کردن چیز نجس به دود، آن را پاک می گرداند.
۲)هنگام غسل دادن میّت، دود کردن عود و مانند آن از موادّ خوشبو کننده، مکروه است.
۳)نماز گزاردن در جایی که دود و مانند آن زیاد باشد- در حدّی که ذهن نمازگزار را به خود مشغول سازد- کراهت دارد.
۴)دراینکه رساندن دود غلیظ به حلق، موجب بطلان روزه می شود یا نه، اختلاف است. قول به بطلان به متأخران، نسبت داده شده است.