این کلمه در زبان فارسی دارای معانی خاصی است که به ویژه در متون ادبی، عرفانی و مذهبی به کار میرود.
تعریف و معنا:
تنگبار به معنای درگاه و بارگاه شاه و امیری است که ورود به آن به دلیل شرایط خاص یا محدودیتها دشوار است.
کاربرد در ادبیات و عرفان:
در متون عرفانی و ادبی، تنگبار به معنای سختی و دشواری در ورود به مقامهای عالی معنوی یا الهی به کار میرود. سالکان و عارفان در تلاشند تا به درگاه الهی (باریتعالی) نزدیک شوند، اما این نزدیک شدن به دلیل محدودیتهای وجودی و انسانی دشوار است.
معنای عرفانی:
در این زمینه، تنگبار به معنای جایی است که گنجایش هیچ چیز را ندارد، نه از طریق وجود و نه از راه تعقل. این مفهوم به وحدت حقیقی و بینهایت بودن خداوند اشاره دارد. به عبارت دیگر، در این مقام، هیچچیز نمیتواند وجود داشته باشد، زیرا خداوند از هر محدودیتی فراتر است.
صعب العبور:
تنگبار همچنین به معنای صعب العبور است، به این معنا که ورود به این مقام یا درگاه به دلیل موانع و دشواریها بسیار سخت است. این دشواری میتواند به دلیل نیاز به پاکی روح، فهم عمیق و رهایی از تعلقات دنیوی باشد.
نامهای باری تعالی:
در برخی متون، این کلمه به عنوان یکی از نامهای خداوند (باری تعالی) ذکر میشود. این نام به ویژگیهای خاص خداوند اشاره دارد، از جمله عدم محدودیت و بینهایتی که در مقام الهی وجود دارد.