کینه

( کینة ) کینة. [ ک َ ن َ ] ( ع اِ ) کُنار. ( منتهی الارب ). بار درخت سدر. ( از اقرب الموارد ). || درخت کُنار. ( ناظم الاطباء ). || ( اِمص ) پذیرفتاری. ( منتهی الارب ). پذیرفتاری و کفالت. واحد کَیْن. ( ناظم الاطباء ). کفالت. ( اقرب الموارد ).
کینة. [ ن َ ] ( ع اِ ) سختی خواری. ( منتهی الارب ). شدت خوارکننده. ( از اقرب الموارد ). سختی وشدت. خواری و مذلت. ( ناظم الاطباء ). || بدحالی، و گویند: بات فلان بکینة سوء؛ ای بحالة سوء. ( منتهی الارب ). || حالت. یقال: بات فلان بکینةسو؛ ای بحالة سوء. ( اقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ).
کینه. [ ن َ / ن ِ ] ( اِ ) به معنی بیمهری و عداوت و آزار کسی را در دل پوشیده داشتن باشد. ( برهان ). بغض و عداوت. کین. ( آنندراج ). دشمنی و عداوت و بدخواهی و آزار کسی در دل پنهان داشتن. ( ناظم الاطباء ). کین. دشمنی نهفته در دل. خصومت پنهانی و عداوت که از سوء رفتار یا گفتار کسی در دل گیرند. بغض. بغضاء. حقد. غل. حَنَق. ضِغْن. ضَغینة. ذَحل. اِحْنة. 

[ویکی فقه] کینه و دشمنی بر دو قسم است: قسم اول را «حقد و کینه» گویند. و قسم دوم را «عداوت» نامند. هر یک از این دو قسم از صفات مهلکه و اخلاق رذیله است. و از اخبار مستفاد می شود که: مؤمن کینه ور نیست. و در غالب اوقات صفات مهلکه دیگر نیز از کینه و عداوت متولد می گردد، چون حسد و غیبت و دروغ و بهتان و شماتت و اظهار عیب و دوری و ایذاء و سخریّت و استهزاء و غیر این ها از آفات و اعمال محرمه است که دنیا و دین آدمی را فاسد می سازد.
کینه و دشمنی بر دو قسم است: زیرا هر که عداوت کسی را در دل دارد یا آن را در دل پنهان می کند و انتظار زمان فرصت را می کشد، یا آشکار در صدد ایذا و اذیت آن شخصی است که او را دشمن دارد، و اظهار عداوت او را می کند.قسم اول را «حقد و کینه» گویند، که عبارت است از: پنهان کردن عداوت شخصی در دل.و قسم دوم را «عداوت» نامند، و این ثمره قسم اول است، زیرا که: چون کینه قوّت گرفت و عداوت شدید گردید، خزانه دل از محافظت آن عاجز، و پرده از روی کار بر می دارد. و قسم اول از ثمرات غضب است، زیرا که: چون آدمی بر دیگری خشم گیرد و به جهت عجز از انتقام یا مصلحتی دیگر آن وقت اظهار غضب نکند و خشم خود را فرو برد و در دل خود پنهان سازد کینه حاصل می شود. و هر یک از این دو قسم از صفات مهلکه و اخلاق رذیله است.و از اخبار مستفاد می شود که: مؤمن کینه ور نیست. و در غالب اوقات صفات مهلکه دیگر نیز از کینه و عداوت متولد می گردد، چون حسد و غیبت و دروغ و بهتان و شماتت و اظهار عیب و دوری و ایذاء و سخریّت و استهزاء و غیر این ها از آفات و اعمال محرمه است که دنیا و دین آدمی را فاسد می سازد.و اگر فرض شود که هیچ یک از این ها حاصل نشود همان خود بغض و عداوت او از امراضی است که نفس قدسی را بیمار، و همیشه روح از آن متالّم و در آزار است. آدمی را از بساط قرب الهی دور، و از مرافقت ساکنان عالم قدس مهجور می گرداند. و صاحب خود را منع می کند از آنچه شیوه اهل ایمان و شیمه اخیار و نیکان است، و از بشاشت و شکفتگی و مهربانی و فروتنی و مرافقت و همنشینی نسبت به کسی که کینه او را در دل دارد. و خود را از اعانت و قضاء حوائج او باز می دارد.و هر یک از این ها درجه ای از دین را کم می کند و پرده میان آدمی و میان بار یافتگان بزم تقرب می گردد. و از این جهت است که در اخبار و آثار مذمت بی شمار در خصوص عداوت و دشمنی وارد شده است. حتی اینکه حضرت پیغمبر (صلّی اللّه علیه و آله وسلم) فرمودند که: «هیچ وقتی جبرئیل (علیه السّلام) به نزد من نیامد مگر این که گفت: ای محمّد از عداوت و دشمنی مردم احتراز کن.» و فرمودند که: «جبرئیل هرگز در هیچ امری این قدر به من وصیت نکرد که در خصوص عداوت مردم.» و حضرت صادق (علیه السّلام) فرمودند که: «هر که تخم عداوت بکارد همان را که کاشته است درو می کند.»
معالجه عداوت و دشمنی
و معالجه این صفت خبیثه آن است که: اول تامّل کند در این که دشمنی و عداوت، شجره ای است که: به جز اندوه و الم در دنیا ثمری ندارد. و صفتی است که: غیر از غصّه و غم اثری نمی بخشد. ساغری است که: به جز زهر جانگزا به کام صاحب خود نریزد. و آتشی است که: به غیر از دود کدورت از آن بر نخیزد، زیرا که عدوّ مسکین همیشه با اندوه و غصه قرین، و پیوسته با رنج و محنت همنشین است. به سبب عداوت خاندان های کهن بر باد، و دودمان قدیم از بیخ و بنیاد بر افتاد. و بسا دولت های بی پایان که به سبب عداوت به نکبت مبدّل، و بسا عزّت ها که بنیادش به تیشه عداوت سست و مختل گردیده. بلکه آنچه از کتب و تواریخ و سیره ها و احوال مردمان، مکرر معلوم شده آن است که: هیچ دولتی به سر نیامد مگر به واسطه عداوت و دشمنی.درخت دوستی بنشان که کام دل به بار آرد نهال دشمنی بر کن که رنج بی شمار آرد و اکثر آن است که: مطلقا از کینه و عداوت، ضرری به آنکه او را دشمن دارند نمی رسد. و بعد از آن ملاحظه عاقبت آن را در آخرت بنماید که آدمی را به عذاب الیم می رساند. و چون این امور را تامّل کرد، و متنبه گردید که: عاقل همیشه خود را در حالتی باقی نمی دارد که مضرّات آن به او عاید، و دشمن از آن منتفع گردد، پس سعی نماید که با آن شخصی که عداوت و کینه دارد رفتار دوستانه و گفتار مشفقانه به عمل آورد. و با او به مهربانی و شکفتگی ملاقات کند. و در قضای حوایج او سعی نماید. و در مجامع و محافل، نیکی های او را اظهار نماید. بلکه نسبت به او زیاده از دیگران نیکی و احسان کند تا نفس را گوش مالی داده بینی شیطان را بر خاک مالد. و پیوسته چنین رفتار کند تا آثار عداوت از دل او بر طرف شود.