انفال، واژه‌ای قرآنی و فقهی است که در فقه امامیه به اموالی اطلاق می‌شود که به دستور خداوند به پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان به امامان (ع) واگذار شده و در دوران غیبت نیز در اختیار امام زمان (عج) قرار دارد. این اموال شامل غنایم جنگی، قله‌های کوه‌ها، دریاها، زمین‌های موات، بستر رودخانه‌ها و اموال بدون وارث می‌باشد. از نظر لغوی، این واژه جمع نَفَل است. مفهوم لغوی نفل در سال‌های ابتدایی ظهور اسلام شناخته شده بود، اما با گذشت زمان و گسترش کاربرد اصطلاحی آن، معنای لغوی‌اش به تدریج فراموش شد. برخی آن را به معنای غنیمت، بخشش یا اضافی تفسیر کرده‌اند و برخی دیگر معنای اصلی را زیادی دانسته و معانی دیگر را به آن مرتبط کرده‌اند. در اصطلاح فقهی، این واژه به غنائم و موهبت‌های منقول و غیرمنقولی اشاره دارد که از سوی خداوند برای حاکم اسلامی تعیین شده است. این اموال به منظور تقویت اسلام و تأمین مصالح مسلمین و امت اسلامی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مبنای شکل‌گیری این اصطلاح در فقه اسلامی، آیه اول سوره انفال است که می‌فرماید: از تو درباره انفال می‌پرسند؛ بگو انفال از آن خدا و رسول است.
انفال
لغت نامه دهخدا
انفال. [ اَ ] ( ع اِ )ج ِ نَفَل. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). غنیمتها که از کفار گیرند. ( غیاث اللغات ): یسئلونک عن الانفال. ( قرآن 1/8 )؛ می پرسند ترااز غنیمتها که از دشمن یاوند. ( کشف الاسرار ج 4 ص 1 ). سلطان را رغبت افتاد که انفال آن اغفال در وجه بری وافی و حسنه باقی صرف کنند. ( ترجمه تاریخ یمینی ).
انفال. [ اَ ] ( اِخ ) سوره هشتم از قرآن، مدنی و دارای 75 آیه است.
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. (فقه ) [قدیمی] = نَفَل
فرهنگ فارسی
جمع نفل به معنی غنیمت، بهره، هبه
( اسم ) جمع نفل غنیمتها بهره ها بخشش ها.
سوره هشتم از قر آن. مدنی دارای ۷۶ آیه
فرهنگ اسم ها
معنی: هشتمین سوره قرآن، غنیمت دادن، سوره ی هشتم از قرآن کریم دارای هفتاد و شش آیه، اموال عمومی
دانشنامه آزاد فارسی
(جمع نَفْل یا نَفَل به معنی زیادی، بخشش یا غنیمت) اموال یا زمین هایی که به خدای متعال، رسول او (ص)، و نیز جانشینان او نزدشیعه(امامان معصوم) تعلّق دارد. این اموال عبارت اند از ۱. زمین هایی که مسلمانان بدون جنگ به دست آورده اند؛ خواه مالکان این زمین ها، آن ها را رها کرده باشند، مانند زمین های یهودیان بنی نضیر در مدینه، یا به اختیار خود به پیامبر اکرم (ص) داده باشند؛ مانند فدک. به اموال بخش دوم «فییء» نیز می گویند؛ ۲. زمین های موات؛ مانند بیابان ها که از بی آبی یا مانند آن، آباد نیستند. دربارۀ انفال بودن زمین های مواتی که مالک دارد، اختلاف است؛ ۳. زمین های بدون مالک؛ مانند ساحل دریاها، کناره رودها و بعضی جزایر؛ ۴. قلّۀ کوه ها، دره ها و نیستان ها؛ ۵. اموال پادشاهان کافر؛ ۶. آن بخش از غنایم جنگی که پیامبر اکرم (ص) و امام (ع) پیش از تقسیم برای خود برمی گزیند؛ ۷. غنایم جنگی که مسلمانان بدون اذن پیامبر (ص) و امام (ع) به دست می آورند. (بنابر نظر مشهور)؛ ۸. تَرَکه های بدون وارث؛ ۹. معادن؛ دربارۀ معادنی که در ملک اشخاص واقع اند، اختلاف است؛ ۱۰. زمین هایی که بالاصالة آباد هستند و کسی در آبادکردن آن ها نقش نداشته است؛ مانند جنگل ها؛ ۱۱. زمین ها و املاک شهرهایی که با حوادثی نظیر زلزله، اهالی آن مرده اند. هرگونه تصرف در انفال بدون اذن پیامبر اکرم (ص) و امامان (ع) ممنوع است؛ اما بیشتر فقیهان امامیه برآن اند که تصرف در انفال در زمان غیبت برای شیعیان مباح است. امروزه انفال کلّاً به معنی اموال عمومی و متعلق به دولت است و تنها دولت اسلامی حق تصرف در آن را دارد.
جملاتی از کلمه انفال
آل عمران سومین سوره در مصحف کنونی و سوره‌ای مدنی است. از نظر ترتیب نزول هشتاد و نهمین سوره قرآن است که پیش از سوره احزاب و پس از سوره انفال در مدینه نازل شده‌است. با حروف مقطعه آغاز می‌شود و ۲۰۰ آیه، ۳۴۸۰ یا ۳۵۰۸ کلمه و ۱۴۵۲۵ یا ۱۴۹۸۴ حرف دارد.
این سوره به دلیل آنکه با اعلام جنگ به دشمنان مسلمانان آغاز می‌گردد، با «بسم الله الرحمن الرحیم» شروع نمی‌شود. برخی نیز این سوره را ادامهٔ سورهٔ انفال می‌دانند و این نکته را دلیل آغاز نشدن سوره با «بسم‌الله الرحمن الرحیم» می‌دانند.
