آنتیبیوگرام، که در حوزه پزشکی کاربرد گستردهای دارد، آزمایشی حساس و حیاتی است که به منظور ارزیابی میزان تأثیرگذاری آنتیبیوتیکهای گوناگون بر روی سویههای باکتریایی عامل عفونت انجام میپذیرد. در این روش، باکتریهای جداسازی شده از نمونههای بالینی بیماران در محیط کشت مناسبی پرورش داده میشوند. سپس، دیسکهای کوچکی که آغشته به غلظتهای مشخصی از آنتیبیوتیکهای مختلف هستند، در مجاورت کلونیهای باکتری قرار میگیرند. پس از یک دوره انکوباسیون (پرورش) مشخص، الگوی رشد باکتری در اطراف دیسکها مورد بررسی قرار میگیرد تا میزان حساسیت یا مقاومت باکتری نسبت به هر آنتیبیوتیک تعیین شود. این فرآیند دقیق، به پزشکان کمک میکند تا مؤثرترین درمان آنتیبیوتیکی را برای بیماران انتخاب کنند و از تجویز نادرست داروهایی که ممکن است بیاثر باشند، پرهیز شود.
هدف اصلی از انجام آنتیبیوگرام، راهنمایی پزشک در انتخاب رژیم درمانی بهینه برای مقابله با عفونتهای باکتریایی است. با گسترش مقاومت آنتیبیوتیکی در سالیان اخیر، اهمیت این آزمایش دوچندان شده است؛ چرا که مقاومت دارویی، چالشی جدی برای سلامت عمومی جهانی محسوب میشود. از طریق آنتیبیوگرام، میتوان «نقشه راه» درمانی را با دقت بیشتری ترسیم کرد و از تجربیات گذشته در درمان عفونتها، که گاهی به دلیل تغییر الگوی مقاومت باکتریها منسوخ میشوند، دوری جست. در واقع، این آزمایش به مثابه قطبنمایی است که پزشک را در دریای پر تلاطم گزینههای درمانی، به سمت ساحل امن بهبودی بیمار هدایت میکند.