تشابه امت ها

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] مشابهت امّتها یکی از سنتهای الهی است.
از منظر قرآن میان امتهای پیشین نوعی همسانی در خواسته ها، امیال، فطریات و... به چشم می خورد و بر اثر چنین مشابهتی قرآن از یکسانی سنتهای خداوند درباره همه امتها سخن به میان آورده است: «سُنَّةَ الله فِی الَّذینَ خَلَوا مِن قَبلُ وکانَ اَمرُ الله قَدَرًا مَقدورا»، «سُنَّةَ الله فِی الَّذینَ خَلَوا مِن قَبلُ ولَن تَجِدَ لِسُنَّةِ الله تَبدیلا» خداوند به مردم زمان پیامبر اسلام می فرماید: گویا شما از پیامبرتان همان درخواستی (رؤیت خدا) را دارید که بنی اسرائیل از موسی داشتند: «اَم تُریدونَ اَن تَسَلوا رَسولَکُم کَما سُئِلَ موسی مِن قَبل» و در جای دیگر درخواست نادانانی را که از پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) می پرسیدند: چرا خداوند با آنان سخن نمی گوید یا نشانه ای روشن از سوی خداوند به سوی آنان نمی آید، به سان پرسش پیشینیان دانسته و در تحلیل این مشابهت دلهای آنان را همسانِ هم معرفی کرده است: «و قالَ الَّذینَ لایَعلَمونَ لَولا یُکَلِّمُنَا الله اَو تَأتینا ءایَةٌ کَذلِکَ قالَ الَّذینَ مِن قَبلِهِم مِثلَ قَولِهِم تَشبَهَت قُلوبُهُم»
امت در سوره توبه
در سوره توبه پس از اعلام وعده عذاب، خطاب به منافقان و کافران، از منافقان و کافران امتهای پیشین چنین یاد می کند: آنان دارای اموال و فرزندان فزون تری بودند و مانند شما از لذات دنیا بهره مند شده و در غفلت و شهوات، غرق گردیدند: «کَالَّذینَ مِن قَبلِکُم کانوا اَشَدَّ مِنکُم قُوَّةً واَکثَرَ اَمولاً واَولدًا فَاستَمتَعوا بِخَلقِهِم فَاستَمتَعتُم بِخَلقِکُم کَمَا استَمتَعَ الَّذینَ مِن قَبلِکُم بِخَلقِهِم وخُضتُم کَالَّذی خاضوا»
امت در روایات
در روایات نیز بر مشابهت رفتارهای امّت اسلامی با امّتهای پیشین به ویژه یهود و نصارا تأکید شده است. عبدالله بن عباس در ذیل آیه فوق چنین گفته است: چقدر امشب با شب پیشین همسان است؟ شما چقدر به امّتهای پیشین شباهت دارید؟ اینان بنی اسرائیل اند که ما به آنان شباهت رسانده ایم. بیشتر از این نمی دانم، جز آن که پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: سوگند به آن که جانم به دست اوست شما از پیشینیان پیروی می کنید، به گونه ای که اگر یک تن از آنان در سوراخ سوسماری وارد شده باشد شما نیز چنین خواهید کرد. در بخشی از روایت پیشین پیروی امّت اسلامی از امّتهای پیشین در حدّ ذِراع (حدود نیم متر) و شِبْر (وجب به وجب) دانسته شده است.

جمله سازی با تشابه امت ها

از ریشه «ام» یا «یوم» میباشد، امت مجموعه از انسان هاست که جهت هدف و مقصد واحدی گرد هم جمع آمده اند. مرز میان امت ها مرز عقیدتی میباشد. امت ها از نظر اسلام مهمترین تقسیم بندی جوامع بشری است.
آرى حقيقت امر اين است كه اين تمدنى كه ما فعلا در جوامع مترقى بشر مى بينيم، همه ازآثار نبوت و دين است، كه اين جوامع آن را به وراثت و يا تقليد به دست آورده اند، ازروزى كه دين در ميان بشر پيدا شد، و امت ها و جماعتهاى بسيارى خود را متدين به آندانستند،
و آنچه در آن امت ها جريان يافته مو به مو در اين امت جريان خواهد يافت، بطوريكه نهشما از آن سنت ها منحرف مى شويد، و نه آن سنت ها كه در بنىاسرائيل بود شما را ناديده مى گيرد.